زمان ارسال اظهارنامه قضايي
زمان ارسال اظهارنامه قضايي
اظهارنامه يكي از اوراق قضايي و حقوقي است كه براي مطالبه يا متذكر شدن حقوق خود به طرف ديگري ارسال مي‌شود. ضمن اينكه ممكن است در همين مرحله طرفين در مورد حقوق خود به توافق برسند و كار به مراحل بعدي يعني اقامه دعوا و شكايت كشيده نشود.
طبق مواد 156 و 157 قانون آئين دادرسي مدني هر فرد مي‌تواند قبل از تقديم دادخواست حق خود را از طريق ارسال اظهارنامه از ديگري مطالبه كند مشروط بر اينكه موعد مطالبه رسيده باشد. به طور كلي هر كسي حق دارد اظهاراتي را كه راجع به معاملات و تعهدات خود با ديگري است به طور رسمي با اظهارنامه به وي ابلاغ كند.
حتي اظهارنامه مي‌تواند براي تسليم پول، مال يا سندي به مخاطب باشد كه در آن صورت بايد مورد مذكور هنگام تسليم اظهارنامه به مرجع ابلاغ تحت نظر و حفاظت آن مرجع قرار گيرد مگر اينكه طرفين هنگام تعهد، محل و ترتيب ديگري تعيين كرده باشند.
اظهارنامه از سوي اداره ثبت اسناد و املاك كشور يا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ مي‌شود و اين مراجع مي‌توانند از ابلاغ اظهارنامه‌هايي كه حاوي مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاكت باشد خودداري كنند. اظهارنامه در سه برگ تنظيم مي‌شود و آن را مي‌توان به شكل رايگان از مجتمع‌هاي قضايي تهيه كرد. اظهارنامه بين اظهاركننده و مخاطب آن رابطه دادرسي ايجاد نمي‌كند كه مخاطب خود را در جايگاه خوانده دعوا ببيند و مكلف به پاسخگويي بداند اما ويژگي‌هايي از اين جمله دارد.
1- اجتناب از ملاقات حضوري طرفين دعوا بخصوص در مواردي كه احتمال درگيري، توهين و افترا يا وقوع ساير جرايم ديگر وجود دارد.
2- ارسال اظهارنامه زنگ خطر يا هشداري براي مخاطب خواهد بود مبني بر اينكه در متن آن پس از بيان مطالب، ضمانت اجرايي نيز برحسب مورد ذكر شود. به عنوان مثال عباراتي مانند «در غير اين صورت از همه راه‌هاي كيفري و مدني براي گرفتن حقوق خود استفاده خواهم كرد و…» يا چنانچه دعوا به يك مورد مالي سنگين مربوط شود مي‌توان قيد كرد «پرداخت تمام خسارات وارده اعم از هزينه دادرسي و حق الوكاله و ساير هزينه‌هاي قانوني بر عهده جنابعالي خواهد بود.»
در حال حاضر بيشترين اظهارنامه‌ها مربوط به دعاوي خانوادگي بخصوص در الزام تمكين زوجه و اختلافات موجر و مستأجر مي‌شود.
در مورد اول بايد گفت با توجه به افزايش اختلاف‌هاي خانوادگي زوجين و شلوغي مراجع قضايي، ارسال اظهارنامه براي دعوت زن به تمكين بسيار مفيد و ضروري است. زماني كه زن، خانه شوهر را ترك كرده باشد بهتر است شوهر با ارسال اظهارنامه از ايشان به شكل محترمانه و قانوني دعوت به بازگشت نمايد كه اين امر نه تنها از برخوردهاي نامناسب، مشاجرات لفظي و درگيري‌هاي فيزيكي خانواده‌ها و طرفين پيشگيري مي‌كند بلكه موجب حفظ حرمت‌ها و امكان تصميم‌گيري صحيح‌تر نيز مي‌شود.
درباره اختلاف‌هاي بين مالك و مستأجر نيز بايد گفت: طبق مواد 13 و 14 قانون روابط موجر و مستأجر ارسال اظهارنامه كاربرد قطعي و مفيد دارد. به عنوان مثال هر گاه مستأجر به علت پايان مدت اجاره يا مواردي كه به تقاضاي او حكم فسخ اجاره صادر شده ملك را تخليه كند اما مالك حاضر به تحويل آن و پرداخت پول مستأجر نباشد وي مكلف است از طريق اظهارنامه از موجر يا نماينده قانوني‌اش تقاضا كند براي تحويل مورد اجاره حاضر شود. در صورتي كه وي طي پنج روز از تاريخ ابلاغ اظهارنامه حاضر نشد مستأجر بايد به دادگاه محل مراجعه و ضمن ارائه كليد ملك به دفتر دادگاه تأمين دليل نمايد هم‌اكنون شوراهاي حل اختلاف مناطق كه صلاحيت رسيدگي به اين دعاوي را دارند طي 24 ساعت به موجر يا نماينده قانوني‌اش اخطار مي‌دهند. در حالتي ديگر ممكن است مستأجر از پرداخت اجاره يا اجرت‌المثل خودداري كرده باشد كه طبق بند 9 تبصره يك ماده 14 قانون روابط موجر و مستأجر مصوب سال 1356، موجر مي‌تواند با ارسال اظهارنامه به مستأجر به وي اخطار دهد چنانچه طي 10 روز از تاريخ ابلاغ قسط يا اقساط عقب افتاده را نپردازد تخليه و وصول اجاره‌بها را از شوراي حل اختلاف پيگيري نمايد.
با وجود محاسن و ويژگي‌هايي كه ارسال اظهارنامه دارد و مورد استفاده عموم خواهد بود بايد گفت در همه موارد نيز اين روش توصيه نمي‌شود زيرا بهتر است افراد قبل از اقدام به تنظيم و ارسال اظهارنامه با يك حقوقدان يا وكيل مشورت كنند چرا كه در برخي موارد ارسال اظهارنامه به منزله هوشيار كردن طرف دعوا بوده و باعث مي‌شود وي قبل از اقدامات قانوني دلايل و مدارك جرم را مخفي كند. همچنين در اظهارنامه بايد از نسبت دادن جرم، توهين و افترا به مخاطب بشدت خودداري كرد و مراقب بود در متن اظهارنامه موارد غيرقانوني نوشته نشود.
خوشبختانه با مساعدت‌هاي قوه قضائيه و دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب واحدهاي ارسال اظهارنامه در مراجع مربوطه مستقر بوده و در آنجا خدمات مشاوره قضايي به مراجعان را نيز ارائه مي‌نمايند.
منبع:http://www.iran-newspaper.com/1391/1/14/Iran/5043/Page/16/Index.htm#
برچسب ها:اظهارنامه, اظهارنامه قضايي, زمان ارسال اظهارنامه قضايي