عزل وصي در صورت خيانت در امانت
عزل وصي در صورت خيانت در امانت
شاناي مالك‌نژاد*
جرم خیانت در امانت همچون بسیاری از جرائم دیگر از گذشتههای دور در بیشتر جوامع وجود داشته و در دهههای اخیر افزایش یافته است. امانت داری از خصلتهای نیک و پسندیدهای است که در اسلام هم زیاد به آن سفارش شده و در مقابل، خیانت در امانت مورد نهی واقع شده است. حال سؤالی که مطرح میشود این است که آیا در در باب ارث نیز ممکن است فردی که به عنوان وصی تعیین شده مرتکب جرم خیانت در امانت شود یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است آیا میتوان وی را عزل كرد؟ابتدا تعریف مختصری از وصی گفته میشود و پس از آن به پاسخ در خصوص سؤال مطروحه پرداخته میشود. مطابق ماده 826 قانون مدنی«کسی که به موجب وصیت عهدی ولی بر مورد ثلث یا بر صغیر قرار داده میشود وصی نامیده میشود». به بیان دیگر وصی، شخصی است که به موجب وصیت عهدی فردی، پس از مرگ وی، حق اداره امور و اموال وی را دارد. منظور از وصیت عهدی این است که، شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور میكند. مهم‌ترین ویژگی که وصی باید داشته باشد، این است که جانب امانت‌داری را در خصوص آنچه موصی برای بعد از مرگش به او سپرده است رعایت کند و هرگاه وصی منصوب، صفت مورد نظر را از دست بدهد دیگر صلاحیت اداره امور را نخواهد داشت. قانون مدنی در ماده 858 مقرر میدارد: «وصی نسبت به اموالی که بر حسب وصیت در ید اوست حکم امین را دارد و ضامن نمیشود مگر در صورت تعدی و تفریط» همچنین در ماده 859 آمده است «وصی باید بر طبق وصایای موصی رفتار کند و الا ضامن و منعزل است.» علاوه بر قانون مدنی، در سایر قوانین نیز از جمله قانون امور حسبی، موادی به این موضوع اختصاص داده شده است. درماده 47 قانون امور حسبی بیان شده است، «در امور دعوای خیانت یا عدم لیاقت و سایر موجبات عزل وصی یا قیم یا امین ترتیب رسیدگی مطابق مقررات این قانون است و حکمی‌که در این خصوص صادر میشود مطابق آیین دادرسی مدنی قابل پژوهش و فرجام است.» این ماده به طور صریح عزل وصی را در موردی که مرتکب خیانت شود تجویز کرده است به علاوه عزل وصی را با قیم و امین در یک ردیف قرار داده و یک حکم را، به سه نفر منتسب کرده است. در مورد این که چه کسی صلاحیت تقدیم دادخواست مربوط به عزل وصی را دارد باید بیان شود که دادستان، و هر ذی حقی میتواند تقاضای عزل وصی را از دادگاه بكند. دادگاه رسیدگیهای لازم را به عمل آورده و پس از کسب نظر دادستان (در مواردی که دادستان متقاضی نباشد) رأی مقتضی را صادر مي‌كند. لیکن اصلح این است که سبب عزل وصی قبلاً به دادستان اعلام شود و دادستان در صورت وجود دلایل کافی عزل وصی را از دادگاه تقاضا كند.
*وكيل پايه يك دادگستري
منبع:http://ghanoondaily.ir/Default.aspx?NPN_Id=198&pageno=5
برچسب ها:جرم خیانت در امانت, خيانت در امانت, عزل, وصي