چگونه دادخواست بنویسیم؟
در گفت‌وگوی «حمایت» با کارشناسان تشریح شد؛
چگونه دادخواست بنویسیم؟
اولین کاری که باید برای شروع یک دعوای حقوقی بکنید، نوشتن دادخواست است. دادخواست شناسنامه دعوای شماست و بسیاری از تصمیم‌های دادگاه به نکاتی وابسته است که در متن دادخواست ذکر کرده‌اید.
بنابراین وسواس در نوشتن دادخواست حتی اگر منجر به این شود که مدتی از وقت‌‌تان را بگیرد، می‌‌تواند مفید باشد. در گفتوگو با کارشناسان آنچه باید در نوشتن یک دادخواست کامل مورد توجه قرار دهید بررسی شده است.
یک کارشناس حقوقی در توضیح دادخواست و نقش آن در دادرسی‌ها می‌گوید: هنگامي كه شخصي مي‌خواهد عليه فرد ديگري اقامه دعوا كند به عنوان خواهان شناخته مي‌شود و بايد درخواست خود را به عنوان خواهان در برگ چاپي مخصوصي قيد كند كه به آن دادخواست مي‌گويند؛ به عبارت ديگر دادخواست بيان ادعا نزد مراجع قضايي در اوراق مخصوص است.
لاله عرب‌زاده در گفتوگو با «حمایت» به استفاده از دادخواست در دعاوی حقوقی اشاره می‌کند و می‌گوید: لازمه رسيدگي به دعاوي حقوقي در دادگستري تقديم دادخواست از سوي مدعي است. برگ دادخواست را مي‌توان از محل فروش اوراق قضايي واقع در تمامی دادگستري‌ها و مجتمع‌هاي قضايي در سراسر كشور تهيه کرد. در مراجع قضایی‌ای كه چند شعبه وجود دارد دادخواست به دفتر شعبه اول تسلیم می‌شود.
دادخواست‌های الکترونیک
این کارشناس حقوقی در خصوص امکان طرح دادخواست از طریق رایانه می‌گوید: در حال حاضر گفته شده است دادخواست حتما بايد در برگ‌هاي كاغذي موجود تقديم شود، اما اميدواريم اين قانون تغيير كند، زیرا همان طور كه در قانون تجارت الكترونيك تصريح شده است هر جا كاغذي معتبر است، سند الكترونيكي آن نيز معتبر خواهد بود. اکنون اگر برگ دادخواست را از سايتي پرينت بگيريم آن را از ما نمي‌پذيرند و دادخواست تنظيم شده معتبر نخواهد بود اگر چه اخيرا ديده شده در راستاي الکترونیک‌شدن نظام قضايي بعضي دعاوي به صورت الكترونيك تنظيم و ثبت مي‌شود.
سرنوشت دادخواست ناقص
عرب‌زاده به نتیجه تنظیم دادخواست ناقص اشاره می‌کند و می‌گوید: تنظيم دادخواست در مورد خوانده دو حالت دارد يا آدرس فرد موجود است و آن را در برگ دادخواست وارد مي‌كنيم و در غير اين صورت آدرس مجهول‌المكان اعلام مي‌شود پس از آن دادخواست را يك بار در روزنامه آگهي مي‌كنند. در صورتي كه دادخواست ناقص باشد طبق قانون آيين دادرسي مدني بعد از اينكه دادخواست ثبت شد دو روز فرصت رفع نقص داريم و پس از رفع نقص، دادخواست روند عادي را طي مي‌كند اما اگر رفع نقص نشود قرار رد دادخواست صادر و ابلاغ مي‌شود كه در اين صورت تا 10 روز فرصت اعتراض داريم در غير اين صورت دادخواست رد مي‌شود.
این کارشناس حقوقی تاکید می‌کند: هر نقصی كه در دادخواست وجود داشته باشد و رفع نشود موجب رد شدن دادخواست مي‌شود؛ اما از مهم‌ترين مواردي كه موجب رد شدن دادخواست مي‌شود اين است كه آدرس خواهان را قيد نكنيم يا هزينه دادرسي را پرداخت نكنيم يا اثبات نكنيم كه توانايي پرداخت هزينه دادرسي را نداريم.
ابلاغ دادخواست
این کارشناس حقوقی به نحوه اطلاع طرف دعوا از محتویات دادخواست اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر در صورتی که دعوایی مطرح باشد از طریق پیامک به طرفین دعوا اطلاع داده می‌شود که با مراجعه به مرجع قضایی از آن آگاه شوند، اين امر به معني ابلاغ نيست؛ زيرا ابلاغ بايد حتما به صورت كاغذي و با امضا باشد. عرب‌زاده تاکید می‌کند: گاهی باید به دادگاه کیفری هم دادخواست داد. این دادخواست در مواردی مانند كلاه‌برداري، سرقت و… به دادگاه كيفري تقديم مي‌شود. فرق این دادخواست با دادخواستی که به دادگاه حقوقی داده می‌شود در هزينه دادرسي است و دو درصد تفاوت هزينه دادرسي را در بر دارد.
نقش دادخواست در شروع دادرسی
یک وکیل دادگستری به نقش دادخواست در شروع دادرسی اشاره می‌کند و می‌گوید: طبق ماده 48 قانون آيين دادرسي مدني شروع رسيدگي در دادگاه مستلزم تقديم دادخواست است، دادخواست به دفتر دادگاه صالح و در نقاطي كه دادگاه داراي شعب متعدد است به دفتر شعبه اول تسليم مي‌شود. سهيل طاهري خاطرنشان می‌کند: برگ دادخواست را از مجتمع‌هاي قضايي واقع در تمامی مناطق مي‌توان تهيه کرد. دادخواست بايد حتما در برگ‌هاي مخصوص باشد؛ زيرا هر برگ دادخواستی كه از مراجع قضايي تهيه مي‌شود داراي شماره سريال مخصوص به خود است بنابراين نمي‌توان هر برگی كه تنها مشخصات شبيه به برگ‌هاي دادخواست را دارد، پر کرد.
تکمیل دادخواست
این کارشناس حقوقی در خصوص نحوه تکمیل دادخواست ادامه می‌دهد: دادخواست مي‌تواند توسط خود فرد يا وكيل فرد فرستاده شود همان طور كه در ماده 51 قانون آيين دادرسي مدني آمده؛ دادخواست بايد حاوي این نكات باشد: نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و حتی‌الامکان شغل خواهان و در صورتي كه دادخواست توسط وكيل تقديم شود مشخصات وكيل نيز بايد درج شود. طاهري ادامه می‌دهد: اگر نشانی خوانده معلوم نباشد به عبارت ديگر مجهول‌المكان باشد در روزنامه يك بار نشر داده خواهد شد که قيمت آن در حدود 3500 تومان است.
به گفته این وکیل دادگستری، به موجب ماده 56 قانون مذكور هر گاه در دادخواست، خواهان يا محل اقامت او معلوم نباشد ظرف دو روز از تاريخ رسيد دادخواست به موجب قراري كه مدير دفتر دادگاه و در غيبت مشاراليه جانشين او صادر مي‌كند، دادخواست رد مي‌شود. اما اگر نقص مربوط به ساير موارد ماده 51 قانون مذكور باشد مدير دفتر دادگاه به خواهان ابلاغ مي‌كند وي نيز ظرف مدت 10 روز از ابلاغ نسبت به رفع نقص دادخواست اقدام مي‌كند اما اگر خواهان رفع نقص نكند مدير دفتر دادگاه قرار رد دادخواست را صادر مي‌كند.
طاهری در خصوص ترتیبات ابلاغ به مخاطب توضیح می‌دهد: ابلاغ بايد طي تشريفات قانوني مربوط به مواد 67 به بعد قانون آيين دادرسي مدني و توسط مامور ابلاغ صورت گيرد.
اگر چه به نظر مي‌رسد بايد در خصوص مقررات مربوط به ابلاغ با توجه به پيشرفت‌هاي اخير فناوری تجديدنظر و پس از طي مراحل تقنيني براي ابلاغ از طريق پيامك يا نشانی ايميل افراد نيز قایل به ترتيب آثار قانوني شد؛ زيرا آنچه در ابلاغ موضوعيت دارد، اطلاع مخاطب است و شيوه ابلاغ طريقيت دارد.
قسمت‌های مختلف دادخواست
یک وکیل دادگستری در گفتوگو با «حمایت» به بیان مشخصات برگ دادخواست می‌پردازد و می‌گوید: دادخواست به برگ چاپی مخصوصی گفته می‌شود كه درخواست خواهان در آن قید می‌شود. ندا پاکنهاد ادامه می‌دهد: برگ دادخواست دارای چند نکته است که باید خواهان آنها را پر کند. یکی از آن موارد تعیین خواسته و بهای آن است که باید در دادخواست مشخص شود، مگر آنكه تعیین بها ممكن نباشد یا خواسته مالی نباشد. آنچه را مدعی از دادگاه تقاضا می‌كند «خواسته» یا «مدعی‌به» گویند. خواسته یا مالی است یا غیرمالی.
این کارشناس حقوقی اضافه می‌کند: در واقع خواسته تعهدات یا مواردی است كه به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه آن می‌داند مثلا در خواسته مالی زنی که مهریه را حق خود می‌داند در قسمت خواسته باید تعداد سکه‌ها را قید کند یا در خواسته غیرمالی مردی که همسرش از خانه بدون اجازه وی خارج شده است باید در قسمت خواسته الزام به تمکین را قید کند؛ بنابراین باید افراد خواهان آنچه را که حق خود می‌دانند در خواسته بیان کنند.
وی در خصوص تعیین خواسته می‌گوید: دادگاه نمي‌تواند در موضوعاتي که خارج از چارچوب خواسته است وارد و آنها را مورد حکم قرار دهد. اگرچه دادگاه بايد تمامي خواسته‌هاي خواهان را مورد رسيدگي قرار دهد اما ممکن است با احراز نکردن ذي‌حقي او خواهان را به طور كامل يا به طور نسبي محکوم به بي‌حقي كند.
وی در انتها به تفاوت دعوای حقوقی و کیفری و انحصار دادخواست به دعوای حقوقی اشاره می‌کند و می‌گوید: دعوای کیفری مربوط به عملی است که برای مرتکب آن مجازات تعیین شده است ولی برای دعوای حقوقی دادگاه مجازاتی در نظر نمی‌گیرد و فقط مرتکب عمل را به دادن حقوق قانونی دیگران یا انجام تکالیفش ملزم می‌سازد. شکایت کیفری را در هر کاغذی می‌توان نوشت و به مرجع قضایی برد؛ ولی شکایت حقوقی حتما باید در برگ مخصوصی بنام دادخواست نوشته شود در غیر این صورت مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد.
در برگ دادخواست مطالبات خواهان از طرف مقابل به اطلاع دادگاه رسانده می‌شود. اگر این اطلاعات دقیق و کامل باشد رسیدن به نتیجه بسیار ساده‌تر خواهد بود اما اگر در نوشتن اطلاعات دادخواست سهل انگاری کنید ممکن است دعوای شما رد شود و تمامی هزینه‌هایی که برای دادخواست پرداخت کرده‌اید هدر برود.
طاهری در خصوص فرضی که نشانی خوانده دعوا برای قید در دادخواست مشخص نیست می‌گوید: در صورت نداشتن نشانی خوانده نشانی وی را مجهول‌المکان اعلام می‌کنیم تا از طریق روزنامه رسمی یا کثیرالانتشار متن دادخواست انتشار داده شود. در روزنامه رسمی سه بار منتشرمی شود اگر مراجعه‌ای نداشته باشد دادگاه به صورت غیابی حکم صادر می‌کند.
منبع:روزنامه حمایت
http://www.hemayat.net/news/hoghughi4.htm
برچسب ها:ابلاغ دادخواست, دادخواست, دادرسی