رأی شماره۳۶۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع دریافت کارمزد تقسیط مطالبات شهرداری

نوشته شده توسط در اکتبر 2, 2016 . نوشته شده در منتخب آرای دیوان

مرجع تصویب: هيات عمومي ديوان عدالت اداري شماره ویژه نامه: ۸۹۷ یکشنبه،۲۱ شهریور ۱۳۹۵ سال هفتاد و دو شماره ۲۰۸۳۱

رأی شماره۳۶۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع تبصره ۷ ماده واحده مصوب چهارصد و پنجاه و سومین جلسه رسمی ـ علنی فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره سوم) مورخ ۲۷/۱/۱۳۹۱ مبنی بر دریافت کارمزد تقسیط مطالبات شهرداری، خلاف قانون است و ابطال می‌شود

شماره هـ/۱۱۰۳/۹۱ ۱۳۹۵/۶/۹ بسمه تعالی جناب آقای جاسبی مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ۳۶۸ مورخ ۱۳۹۵/۵/۲۶ با موضوع:

«تبصره ۷ ماده واحده مصوب چهارصد و پنجاه و سومین جلسه رسمی ـ علنی فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره سوم) مورخ ۱۳۹۱/۱/۲۷ مبنی بر دریافت کارمزد تقسیط مطالبات شهرداری، خلاف قانون است و ابطال می‌شود.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و سرپرست هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین تاریخ دادنامه : ۱۳۹۵/۵/۲۶ شماره دادنامه: ۳۶۸ کلاسه پرونده : ۱۱۰۳/۹۱ مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای نصرت الله جمشیدی لاریجانی با وکالت آقای احمد مهرکیش موضوع شکایت و خواسته : ابطال تبصره (۷) ماده واحده مصوب چهارصد و پنجاه و سومین جلسه رسمی ـ علنی ـ فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره سوم) مورخ ۱۳۹۱/۱/۲۷

گردش کار : آقای احمد مهرکیش به وکالت از آقای نصرت اله جمشیدی لاریجانی به موجب دادخواستی ابطال تبصره (۷) ماده واحده مصوب چهارصد و پنجاه و سومین جلسه رسمی ـ علنی ـ فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران (دوره سوم) مورخ ۱۳۹۱/۱/۲۷ در خصوص مجوز تقسیط و چگونگی اخذ مطالبات شهرداری تهران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: « با احترام به استحضار می‌رساند موکل (شاکی حاضر) مالک یک باب ساختمان واقع در میدان فردوسی، پشت پمپ بنزین ابتدای خ سپهبد قره نی داخل بن‌بست بی‌نام پلاک ۲۷ (۳ فعلی) شهرداری می‌باشد پلاک ثبتی محل هم ۴ فرعی از ۳۴۸۸ اصلی بخش ۳ تهران می‌باشد. سالها قبل شهرداری با طرح موضوع خلاف ساختمانی موکل، در کمیسیون ماده صد، کمیسیون موکل را به پرداخت جریمه محکوم نموده موکل با پرداخت جریمه با فکر این که موضوع خاتمه یافته است و چون شهرداری هم در حال جابجایی بود چکی را به شماره ۶۵۶۷۱۷ ـ ۱۳۷۶/۶/۳۰ به طور امانی به شهرداری تسلیم داشته که پس از بررسی نهایی و عدم بدهی از بابت خلاف ساختمانی آن را به موکل مسترد دارد. متأسفانه شهرداری بعد از سالها چک را مسترد نداشته بلکه شکایت کیفری هم نموده موکل هم ناچار به طرح شکایت کیفری دائر به خیانت در امانت نموده و چک مورد نظر را از شهرداری مطالبه نموده است نهایتاً با مذاکره موضوع خاتمه یافت و شهرداری از شکایت خود منصرف، موکل هم از شکایت خود منصرف گردید فتوکپی شکوائیه و نامه به عنوان شهرداری تقدیم می‌گردد. موکل وجه چک مورد نظر را که امانی بوده است ناچار طی چک بانکی شماره ۳۹۴۹۶۵ ـ ۱۳۸۸/۹/۱۲ پرداخت نموده است فتوکپی این چک هم تقدیم است بعد از سالها، شهرداری به استناد مصوبه مارالذکر در صفحه اول این شکایت مطالبه خسارت تأخیر تأدیه به استناد مصوبه ۱۶۰/۱۶۵۵۲۳۵۸ ـ ۱۳۹۱/۲/۱۷ را دارد. در حالی که این مصوبه در مورد قسط یا اقساط عقب افتاده است که حال شده و در مورد چکهایی است که برگشت خورده است و ماده واحده مصوبه تشخیص مصلحت نظام در مورد چکهایی است که در دادسرا و دادگاه تعقیب و دادگاه می‌تواند خسارت تأخیر را بر مبنای شاخص بانکی تعیین نماید و شورای شهر صلاحیت اتخاذ تصمیم بر اخذ خسارت تأخیر را ندارد و مخصوصاً که مصوبه شورای شهر عطف به ماسبق شده است طبق اصول کلی مخصوصاً که حقوق اساسی مخالف اخذ عوارض یا حقوق دولتی خارج از مجرای مجلس قانونگذاری است چون شهرداری طی نامه ۱۳۹۱/۷/۲۵ با شماره ۵۰۶/۳۱/۵۷۸۸ تهدید به پلمپ ملک موکل نموده است که در صورت اجرای تصمیم شهرداری منطقه ۶ خسارات جبران ناپذیری به موکل وارد می‌گردد که جبران آنها در آتیه متعذر و متعسر خواهد بود لذا تقاضای صدور دستور موقت وفق تبصره ۵ الحاقی به ماده ۱۵ قانون دیوان عدالت اداری و آیین‌نامه مربوط را مبنی بر جلوگیری از پلمپ ملک موکل را دارد مدارک از اظهار نامه و سند مالکیت و نامه‌های شهرداری و وکالت نامه پیوست است.» در پی اخطار رفع نقصی که در اجرای ماده ۳۸ مصوب سال ۱۳۸۵ از طرف دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه‌ای که به شماره ۲۵۲۰ ـ ۱۳۹۱/۱۱/۲۱ ثبت دفتر اندیکاتور هیأت عمومی شده اعلام کرده است که:

« ریاست محترم دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با احترام: در خصوص اخطار رفع نقص صادره که در تاریخ ۱۳۹۱/۱۱/۱۲ ابلاغ شده است اینک ظرف مهلت قانونی اقدام به رفع نقص می‌نماید توجه هیأت محترم دیوان را به موارد زیر جلب می‌نماید: ۱ـ با استفاده از اصل ۵۱ قانون اساسی و تنقیح مناط نیز مقررات مربوط به قانون چک که منحصراً خسارت تأخیر تأدیه در مورد چکها را در صلاحیت دادگاه شناخته عرض می‌نماید: ۲ـ طبق نظریه شورای عالی قضایی که مصرح است مطالبه مازاد بر بدهی به عنوان خسارت تأخیر تأدیه … جائز نمی‌باشد. ۳ـ با توجه به ماده ۶۵ قانون شهرداریها و مواد بعد از آن که صلاحیت مالی شوراها را تعیین می‌نماید در مورد خسارت تأخیر تأدیه مطلبی را در بر ندارد. ۴ـ توجه می‌فرمایید وقتی مصوبه‌ای خارج از مقررات قانونی باشد فرقی نمی‌کند که چه مرجع از حد صلاحیت خود خارج شده است وقتی مصوبه شورای شهر ناظر به تعیین خسارت تأدیه است و این موضوع در صلاحیت شورای شهر وفق مقررات قانونی نمی‌باشد بدیهی است آن مصوبه ارزش قانونی ندارد لذا طبق درخواست تقاضای ابطال مصوبه را دارد. » متن مصوبه شورای اسلامی شهر تهران در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است: «تبصره هفتم (۷): در صورت عدم پرداخت به موقع هر یک از اقساط توسط مؤدی، بدهی ناشی از قسط مذکور تبدیل به دین حال می‌شود و وفق ماده واحده مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام به تاریخ ۱۳۷۷/۹/۲۱ که مقرر می‌دارد: «خسارت تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ سررسید چک تا زمان وصول آن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده و هزینه دادرسی و حق الوکاله بر اساس تعرفه‌های قانونی است.» مشمول خسارت تأخیر تأدیه خواهد بود. خسارت تأدیه اسناد نکول شده یا تعویض شده مؤدیان بر اساس میانگین افزایش شاخصهای اعلامی یک سال گذشته به اضافه آخرین شاخص اعلامی بانک مرکزی برای هر ماه باقی مانده تا زمان وصول محاسبه و دریافت می‌شود. » درپاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر تهران به موجب لایحه شماره ۱۶۰/۳۸۷۷ ـ ۱۳۹۲/۳/۱ توضیح داده است که: «۱ـ به استحضار می‌رساند، عنوان مصوبه مورد اعتراض «مجوز تقسیط و چگونگی اخذ مطالبات شهرداری تهران» است. شاکی محترم شماره نامه ابلاغ این مصوبه را در ستون خواسته ذکر نموده است. ۲ـ در سطر دوم از متن ماده واحده مصوبه مورد اعتراض، ماده ۷۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۶ مجلس شورای اسلامی به عنوان مستند تنظیم این مصوبه اعلام شده است. ۳ـ ماده ۷۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت: ماده ۷۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۶ مجلس شورای اسلامی مقرر می‌دارد: «ماده (۳۲) آیین‌نامه مالی شهرداریها مصوب ۱۳۴۶/۴/۱۲ به شرح ذیل اصلاح می‌شود: ماده۳۲ـ به شهرداریهای کل کشور اجازه داده می‌شود تا مطالبات خود را با اقساط حداکثرسی و شش ماهه مطابق دستورالعملی که به پیشنهاد شهردار به تصویب شورای اسلامی شهر مربوطه می‌رسد دریافت نماید. در هر حال صدور مفاصاحساب موکول به تأدیه کلیه بدهی مؤدی خواهد بود.» ۱ـ ۳ـ ملاحظه می‌فرمایید مجوز دریافت اقساطی مطالبات شهرداری را ماده ۷۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۶ صادر نموده است. ۲ـ ۳ـ همچنین ملاحظه می‌فرمایید، ماده ۳۲ اصلاحی آیین‌نامه مالی شهرداریها، موضوع ماده ۷۳ قانون تنظیم فوق‌الذکر، مرجع تصویب دستورالعمل مربوط به اخذ اقساط یاد شده را شورای اسلامی شهر تعیین نموده است. ۴ـ تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون اصلاح مواردی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۷۶/۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام: تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون صدور چک اخیرالذکر مقرر می‌دارد: «تبصره ـ دارنده چک می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده که مستقیماً و به طور متعارف در جهت وصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است، اعم از آن که قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد، از دادگاه تقاضا نماید، در صورتی که دارنده چک جبران خسارت و هزینه‌های مزبور را پس از صدور حکم درخواست کند، باید درخواست خود را به همان دادگاه صادر‌کننده حکم تقدیم نماید.» ۵ ـ قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون اصلاح مواردی از قانون صدور چک مورخ ۱۳۷۶/۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام: قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده ۲ اخیرالذکر مقرر می‌دارد: «موضوع استفسار: آیا مراد از خسارات و هزینه‌های مقرر در تبصره الحاقی به ماده (۲) قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوبه ۱۳۷۶/۳/۱۰، کلیه خسارات و هزینه‌های لازم از قبیل هزینه دادرسی، حق‌الوکاله، ضمان ناشی از تسبیب، خسارات تأخیر تأدیه و امثال آن می‌باشد. در این صورت مبنای محاسبه خسارات، مقررات بانکی است یا مبنای آن عرف می‌باشد که قاضی به استناد نظریه کارشناسی با سایر طرق نسبت به استخراج خسارات اقدام می‌نماید. نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام: ماده واحده: منظور از عبارت «کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده…» مذکور در تبصره الحاقی به ماده (۲) قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۷۶/۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام، خسارات تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده و هزینه دادرسی و حق الوکاله بر اساس تعرفه‌های قانونی است.» ملاحظه می‌فرمایید، مطالبه خسارت تأخیر تأدیه بر مبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن بر مبنای قانون استفساریه فوق‌الذکر قانونی و مجاز است. ۶ ـ تبصره هفتم مصوبه «مجوز تقسیط و چگونگی اخذ مطالبات شهرداری تهران» تبصره هفتم مصوبه مورد اعتراض مقرر می‌دارد: «در صورت عدم پرداخت به موقع هر یک از اقساط توسط مؤدی، بدهی ناشی از قسط مذکور تبدیل به دین حال می‌شود و وفق ماده واحده مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام به تاریخ ۱۳۷۷/۹/۲۱ که مقرر می‌دارد: «خسارت تأخیر تأدیه بر منبای نرخ تورم از تاریخ سررسید چک تا زمان وصول آن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده و هزینه دادرسی و حق الوکاله بر اساس تعرفه‌های قانونی است» مشمول خسارت تأخیر تأدیه خواهد بود. خسارت تأدیه اسناد نکول شده یا تعویض شده مؤدیان بر اساس میانگین افزایش شاخصهای اعلامی یک سال گذشته به اضافه آخرین شاخص اعلامی بانک مرکزی برای هر ماه باقی مانده تا زمان وصول محاسبه و دریافت می‌شود.» ۷ـ نتیجه گیری ۱ـ ۷ ـ همان گونه که ملاحظه فرمودید، برمبنای ماده ۷۳ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب ۱۳۸۰/۱۰/۲۶ و ماده ۳۲ آیین‌نامه مالی شهرداریها، تصویب دستورالعمل تقسیط مطالبات شهرداری در صلاحیت شورای اسلامی شهر مربوطه است. ۲ـ ۷ ـ مطالبه خسارت تأخیر تأدیه بر منبای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن، بر مبنای قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مجاز است. ۳ـ۷ ـ مطالبه خسارت تأخیر تأدیه پیش‌بینی‌شده در بندهای تبصره ۷ مصوبه مورد اعتراض بر مبنای مقررات قانونی پیش‌بینی‌شده در مستندات موضوع بندهای ۱ـ ۷ و ۲ـ ۷ این لایحه تنظیم شده است. با توجه به موارد معروضه فوق و با عنایت به صلاحیت شورای اسلامی شهر در وضع مقررات موضوع تبصره ۷ مصوبه «مجوز تقسیط و چگونگی اخذ مطالبات شهرداری تهران» رد شکایت موضوع دادخواست تقدیمی مورد استدعاست. » هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۳۹۵/۵/۲۶ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

برچسب ها:تقسیط بدهی, دریافت کارمزد, دیوان عدالت اداری, رأی شماره۳۶۸ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری