مطالبه مهریه (و نمونه دادخواست)

مطالبه مهریه

مقدمه

از میان مسایل و موضوعات پرشمار نهاد خانواده، «مسأله­ی مهر» به عنوان یکی از مسایل «روابط مالی زوجین»، مهمترین موضوعی است که همیشه ضمن بیان عقد نکاح متبادر به ذهن است. مضافاً این که در برزخ اختلافات خانوادگی، اولین موضوعی که زن به رخ مرد می­کشد، مسأله­ی مهر و مطالبه­ی آن است[1].

مهر از احکام تأسیسی دین اسلام نیست و با عنایت به سبق وجود آن در ادیان و ملل مختلف، مورد تأیید و امضاء شارع مقدس قرار گرفته است. البته شارع مقدس از امضاء حکم مهر در نکاح، غرض و هدفی داشته است و قطعاً به صرف سابقه­ی وجودی موضوع آن­را نپذیرفته است[2].

سوابق تاریخی حقوق اسلامی نشان می­دهد که مهر به عنوان وجه مالی در عقد ازدواج مطرح نبوده است، بلکه نظر دین اسلام به عنوان یک دین کامل این بوده که با قرار دادن موضوع مهر به رابطه­ی ایجادی بین زوجین ابعاد عمیق­تری ببخشد[3].

معانی لغوی و اصطلاحی مهریه

مهر واژه­ای عربی و از لحاظ لغوی به معنای «عوض» به­کار رفته است. در فارسی آن را کابین گویند[4]. مهریه مال معین یا چیزی است كه قائم مقام مال است كه در عقد نكاح برذمه مرد قرار می­گیرد و در صورت مطالبه زن، وی مكلف است مهریه­اش رابپردازد و این حق ارتباطی به طلاق و نفقه ندارد.

در تعریفی دیگر مهر مالی است که به هنگام عقد نکاح برابر ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف مرد به زن پرداخت می­گردد و صداق، صداقیه، کابین و فرض هم نامیده می­شود.

مهر مالی است که برابر رسوم و عادات در موقع عقد نکاح شوهر به زن می­دهد یا تعهد به دادن آن می­کند. مهر باید قابل تملک زوج و زوجه باشد[5].

انواع مهر:

مهرالسنه یا مهر محمدی؛ مهری است که پیامبر اسلام (ص) برای حضرت فاطمه (ع) مقرر کردند و آن عبارت از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پول نقره مسکوک است[6].

مهرالمسمی؛ عبارت از میزان مالی است که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می­گردد و مورد توافق زوجین است.

مهرالمثل؛ در عقد نکاح می­توان مهر تعیین نکرد و زوجین می­توانند پس از وقوع عقد با توافق مهر تعیین نمایند، حال اگر قبل از تراضی برای تعیین مهر نزدیکی شود زوجه مستحقق مهرالمثل است و مهرالمثل عبارت از مالی است که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و حال اقران و نزدیکان زوجه تعیین می­گردد.

مهرالمتعه؛ چنان­چه در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج مصمم باشد که زوجه را قبل از نزدیکی طلاق دهد مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می­کند و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی زوج دارد. بنابراین تعیین میزان مهرالمثل به وضع خانوادگی زوجه و زوج و مهرالمتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.[7]

شرایط مهر

مهر باید واجد شرایط زیر باشد:

– مهر باید ارزش مالی داشته باشد،  بنابراین آنچه را که فاقد ارزش مالی باشد نمی­توان به عنوان مهریه تعیین کرد.

– از نظر شرع و قانون نقل و انتقال و معامله باشد بنابراین نمی­توان مشروبات الکی یا حیوانات حرام گوشت مانند خوک را به عنوان مهریه تعیین کرد.

– زوج مالی را می­تواند مهر قرار دهد که خود مالک آن باشد بنابراین اموال عمومی یا مال موقوفه را نمی­توان مهر قرار داد.

– ضرورتی ندارد که مهر حتماً عین معین باشد بلکه انجام عمل یا حرفه­آموزی یاتدریس هم می­تواند مهریه باشد. مثل آموختن قرآن به زوجه، یا آموختن رایانهبه زوجه می­تواند موضوع مهر باشد[8].

مواد قانونی (مهم) مرتبط با مهریه:

در ارتباط با مهریه در قانون مدنی مواد چندی گنجانده شده است که در ذیل به مهمترین آنها اشاره می­شود:

ماده ۱۰۸۲ –به مجرد عقد، زن مالك مهر می­شود و می­تواند هر نوع تصرفی كه بخواهد در آن بنماید.

ماده 1083- برای تأدیه­ی تمام یا قسمتی از مهر می­توان مدت یا اقساطی قرار داد.

ماده ۱۰۸۵ – زن می­تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی كه درمقابل شوهر دارد امتناع كند مشروط بر این­كه مهر او حال باشد. این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.

ماده ۱۰۸۶ – اگر زن قبل از اخذ مهر بهاختیار خود به ایفای وظایفی كه در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگرنمی­تواند از حكم ماده قبل استفاده كند ـ مع­ذلك حقی كه برای مطالبه مهردارد ساقط نخواهد شد.

ماده 1092- هر گاه شوهر قبل ازنزديکي زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بيش ازنصف مهر را قبلاً داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عيناً يا مثلاً يا قيمتاًاسترداد کند.

ماده 1093- هرگاه مهر در عقد ذكر نشده باشد و شوهر قبل از نزديكي و تعيين مهر زن خود را طلاق دهد زن مستحق مهرالمتعه است و اگر بعد از آن طلاق دهد مستحق مهرالمثل خواهد بود.

ماده 1097- در نكاح منقطع هرگاه شوهر قبل از نزديكي تمام مدت نكاح را ببخشد بايد نصف مهر را بدهد.

محل مراجعه جهت طرح دعوی:

1- دادگاه خانواده:

زوجهمی­تواند با ارائه دادخواست حقوقی به دادگاه ویژه خانواده، مهریه خود،هزینه ابطال تمبر و  حق­الوكاله وكیل را مطالبه نماید و همزمان تقاضای توقیف اموال همسرش را نیز بنماید.

2- مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی:

زنمی­تواند از طریق اجرای ثبت اسناد رسمی مهریه خود را مطالبه نماید، به اینصورت كه قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه و تقاضای صدور اجرائیه نماید، سپس با اجرائیه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه كند كه البته به میزان نیم عشر دولتی هزینه اجرایی پرداخت       می­نماید كهبعداً این هزینه از شوهر اخذ خواهد گردید كه در این راستا مالی اعم از وجهنقد یا مال منقول (ماشین، موبایل…..) و یا مال غیر منقول (ملك) توقیفمی­گردد البته به شرط اینكه جزء مستثنیات دین نباشد.

صلاحیت محلی دادگاه: اگر مهر مال منقول باشد- اعم از وجه نقد یا عین معین یا کلی در معین، چون از آثار عقد نکاح است، علاوه بر دادگاه محل اقامت شوهر، دادگاه محل وقوع عقد نکاح ازدواج هم برای رسیدگی به دعوای مطالبه مهر دارای صلاحیت است. اما اگر مهر مال غیرمنقول مثل ملک یا منزل مسکونی باشد، زن می­تواند در دادگاه محل وقوع ملک نیز دعوای خود را طرح کند.[9]

 

سئوالات متداول در خواسته مطالبه مهریه

سئوال:

زنی پس از پنج سال از تاریخ فوت همسرش، تقاضای مهر از دادگاه کرده، حال آیا دادگاه بر اساس شاخص سال فوت مهر را باید محاسبه کند یا سال اخذ مهر؟[10]

جواب:

شاخص تاریخ فوت ملاک عمل خواهد بود.

 

سئوال:

در قبال مهر معین آیا پدر زوج که در این رابطه منتفع نمی­باشد، نیز متعهد است؟[11]

جواب:

نظر به اینکه عقد نکاح دارای دو جنبه عبادی (ایجاد علقه زوجیت) و جنبه معاوضی (مهر) است و با توجه به فرض سئوال چون منتفع نمی­باشد پدر زوج بری­الذمه به نظر می­رسد مگر پس از قبولی زوج و از باب تبدیل تعهد ، ذمه زوج بری و ذمه فرد دیگری مشغول شود.

 

سئوال:

چنانچه زوج پس از فوت شوهر که ورثه مادر متوفی و فرزندان صغیر هستند و زوجه قیم صغار می­باشد مطالبه مهریه کند دادخواست به طرفیت چه کسانی طرح می­شود؟[12]

جواب:

چون دعوی مطالبه مهریه از ماترک متوفی از ناحیه زوجه­ای که قیم صغار به جامانده از شوهر مرحومش می­باشد مطرح شده و زوجه در آنِ واحد هم مدعی است و هم مدعی­علیه لذا زوجه نمی­تواند مدعی علیه باشد بنابراین موقتاً در پرونده متشکله سمتش زایل و دادخواست به طرفیت مادر متوفی و صغار به­جا مانده از متوفی و رئیس حوزه قضایی به عنوان مدعی­العموم طرح می­شود تا مدعی­العموم شخصاً یا با اعزام نماینده به دادگاه از صلاح و غبطه صغار دفاع نماید.

 

سئوال:

با توجه به این­که شخصی با داشتن سه زن فوت می­نماید، دو همسر او زنده و یکی از همسران فوت نموده باشد، آیا فرزندان آن همسر می­تواند مطالبه مهریه نمایند؟[13]

جواب:

با توجه به اینکه مهریه حق دینی است که زوج نسبت به زوجه مدیون می­باشد و این حقوق قانونی به وراث منتقل می­شود فلذا فرزندان می­توانند مهریه را مطالبه نمایند مگر در صورتی که مادر آنان در زمان حیات حین تقسیم اموال مطالبه نکرده باشد.

 

سئوال:

آیا زوجه می­تواند توأماً از طریق اداره ثبت و دادگاه تقاضای گرفتن مهریه نماید؟[14]

جواب:

بله، اما اگر در یکی از آنها منتج به نتیجه شده باشد، مرجع دیگر به لحاظ انتفاء اصل موضوع نیاز به تعقیب قانون امر نخواهد داشت و حسب مورد تصمیم لازم را اتخاذ خواهد نمود.

 

سئوال:

آیا مهریه زوجه غیردایم همانند زوجه دایم عندالمطالبه می­باشد؟ آیا می­تواند پس از جاری شدن عقد همه­ی مهریه را از شوهر دریافت کند؟

جواب:

بله می­تواند و از این حیث فرقی با نکاح دایم ندارد.

 

سئوال:

اگر طلاق از طرف مرد باشد، مهريه در دوران نامزدي چگونه است؟[15]

جواب:

چنان­چه بين زوجين صيغه نكاح خوانده شود و عقد نكاح به­صورت صحيح واقع شود،بر اساس قانون، به مجرد عقد، زن مالك مهر مي­شود و مي­تواند هر نوع تصرفي كه بخواهد در آن بنمايد، از اين حيث تفاوت بين دوراننامزدي و بعد از جشن عروسي وجود ندارد.

سئوال:

شیوه و فرمول محاسبه میزان مهریه چگونه است؟

جواب:

میزان مهریه به نرخ روز عبارتست از متوسط شاخص بهای[16] کالاها و خدمات مصرفی اعلامی از بانک مرکزی مربوط به سال قبل زمان محاسبه تقسیم بر متوسط شاخص بها در سال وقوع عقد و نتیجه آن ضربدر عدد مهریه مندرج در سند ازدواج[17].

سئوال:

زمانی که زوج پس از طرح دعوا (مطالبه مهریه) مبادرت به نقل و انتقال اموال خود نماید، زوجه چه اقدامی باید انجام دهد؟

جواب:

زوجه می­تواند از دادگاه تقاضای تأمین خواسته نموده و دادگاه نیز پرونده را به اجرای احکام معرفی نماید با معرفی به اجرای احکام به توقیف اموال اقدام خواهد شد.

سئوال:

در صورتی­که اجرائیه به زوج ابلاغ شد و نسبت به پرداخت مهریه موضوع اجرائیه اقدامی نکرد، چه اموالی از زوج قابل توقیف در قبال مهریه مزبور است؟[18]

جواب:

در وصول موضوع اجرائیه محکمه یا اجرائیه ثبتی، به­جز مستثنیات دین، سایر اموال زوج قابل توقیف است، پس از توقیف، چنان­چه مال توقیف شده وجه رایج یا عین مهریه باشد به زوجه تحویل می­شود و در صورتی که از سایر اموال زوج باشد با انجام عملیات اجرایی و مزایده، وجوه حاصل از فروش اموال مزبور به زوجه پرداخت می­شود.

مهر حتما عین معین باشد بلکه انجام عمل یا حرفه آموزی یاتدریس هم می تواند مهریه باشد. مثل آموختن

 

سئوال:

اگر مردی پولی به زن خود پرداخت کند و مرد مدعی شود که پرداخت وجه مذکور از بابت مهریه بوده است و زن مدعی بخشش آن شود، ادعای کدامیک از آنان پذیرفته خواهد شد؟[19]

جواب:

ادعای مرد، زیرا مرد مدیون است و مدیون است که تعیین می­کند مالی که داده بابت چه چیزی بوده است.

در ذیل مستثنیات دین آورده شده است:

-مسکن مورد نیاز محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی با رعایت شئون عرفی.

-اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکوم علیه، خانواده و افراد تحت تکفل وی لازم است.

-آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می­شود.

-کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنان.

-وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه­وران، کشاورزان و سایر اشخاصی که وسیله امرار معاش محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی می­باشد.

 

سئوال:

زنی که شوهر وی فوت نموده جهت ارائه دادخواست مطالبه مهریه باید علیه شوهر متوفی ارائه دعوی نماید یا ورثه ایشان؟[20]

جواب:

علیه ورثه شوهرش.

 

سئوال:

اگر در ضمن عقد نکاح مبلغی به عنوان مهریه توافق شده باشد و پس از گذشت مدتی از زندگی با توافق زوجین مبلغ مهریه اضافه شود، در این­صورت آیا زوج الزام به پرداخت مازاد (مهریه جدید) دارد؟[21]

جواب:

با توجه به توافق حاصله بین زوجین در مورد افزایش میزان مهریه، زوج با توجه به ماده 10 قانون مدنی ملزم به پرداخت مازاد می­باشد.

 

سئوال:

در صورتی­که زوجه در طول زندگی مشترک مهریه خود را به زوج ببخشد، می­تواند مجدداً مهریه خود را درخواست کند؟[22]

جواب:

در صورتی­که زوجه مهریه خود را در طول زندگی به زوج بخشیده باشد، حق مطالبه او ساقط می­شود.

هزینه تمبر دادخواست مطالبه مهریه

بابت یك میلیون تومان اول مهریه، پانزده هزار تومان تمبر و بابت مابقی مهریه به ازای هر یك میلیون تومان، بیست هزار تومان تمبر الصاق می­گردد.

 

نمونه تقاضای وصول مهریه (از طریق اجرائیه ثبتی)

 

مسئول محترم دفترخانه ازدواج شماره …………………………. شهرستان ………………………………………
 احتراماً با توجه به تصویر مصدق عقدنامه پیوست كه اصل آن در آن دفترخانه تنظیم شده است،  اینجانبه ……………………… در تاریخ ……………….. در قبال مبلغ……………………………………….. بعنوان مهریه به عقد ازدواج دائم همسرم آقای …………………………….. در آمده­ام. به­طوری­كه مستحضرید چون مهریه بعنوان دین بر ذمه زوج بوده و عندالمطالبه قابل وصول می­باشد، نامبرده با وجود درخواست­های مكرر اینجابنه عمداً از تأدیه مهریه قانونی اینجانبه امتناع می­نماید، لذا خواهشمند است به موجب این درخواست ضمن صدور اجراییه، نسبت به وصول مهریه اینجانبه اقدام لازم را به­عمل آورید.

                                                                                                                       امضاء زوجه

نشانی زوج : ………………………………………………………………………………………..

نشانی زوجه : ………………………………………………………………………………………

 

شرایط و فرایند تقاضای وصول مهریه از طریق اجرائیه ثبتی:

– لازمه وصول مهریه از طریق ثبت آن­ است كه عقدنامه رسمی و ثبتی باشد.

– دفترخانه پس از وصول تقاضانامه ، مراتب را به زوج ابلاغ می­نماید. چنان­چه زوج حاضر به پرداخت مهریه نباشد، زوجه تقاضای اجرای مفاد سند عقدنامه را در خصوص مهریه می­نماید.

– اگر از طرف زوجه مالی از زوج معرفی گردد كه جزء مستثنیات دین نباشد، مال معرفی شده از طرف اجرای ثبت به نفع زوج توقیف می‌گردد و اگر زوج فاقد مال بوده ولی كارمند دولت باشد با تقاضای زوجه یك سوم حقوق وی تا پرداخت كل مهریه به نفع زوجه توقیف و به زوجه پرداخت می­گردد.

مطالبه مهریه از طریق مراجع قضایی

– مطالبه مهریه از طریق شعب حقوقی مراجع قضایی مستلزم تنظیم و تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی است زیرا دعوی مطالبه مهریه،  دعوی مالی است.

دعوی مطالبه مهریه در دادگاه خانواده (و یا شعبه حقوقی اختصاص داده شده به دعاوی خانوادگی) مطرح و مورد رسیدگی قرار می­گیرد. در ادامه چند نمونه دعوی وصول مهریه طرح و نشان داده شده است:

1- تقاضای صدور حكم مبنی بر قرار تأمین مهریه

اگر زوجه احتمال دهد كه تا تقدیم دادخواست مطالبه مهریه، زوج اموال خود را كتمان می­نماید ابتداً دادخواستی مبنی بر تقاضای صدور حكم مبنی بر قرار تأمین مهریه تقدیم دادگاه می­نماید.

مدارك لازم:

– فتوكپی مصدق عقدنامه.

– فتوكپی مصدق شناسنامه طرفین.

نحوه تنظیم دادخواست:

– نوشتن مشخصات زوجه در مقابل ردیف خواهان در برگ دادخواست.

– نوشتن مشخصات زوج در مقابل ردیف خوانده در برگ دادخواست.

– نوشتن واژه اصیل در مقابل ردیف وكیل یا نماینده قانونی.

– نوشتن عبارت؛ تقاضای صدور حكم مبنی بر قرار تأمین مهریه در مقابل ردیف تعیین خواسته و بهای آن.

– نوشتن نام مدارك و ضمائم تقدیمی در مقابل ردیف دلائل و منضمات دادخواست.

– نوشتن شرح دادخواست طبق نمونه ذیل و امضاء آن در برگ دادخواست.

نمونه تقاضای وصول مهریه (از طریق مراجع قضایی)

 

شرح دادخواست

ریاست محترم دادگستری شهرستان ………………………………………………………………..

احتراماً، باستحضار می­رساند، اینجانبه ………………………………. حسب عقدنامه شماره ……………… (تصویر به پیوست) به تاریخ ………………… به عقد دائمی خوانده فوق­الذكر آقای ………………………. در آمده­ام. به موجب این دادخواست و وفق ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور قرار تأمین مهریه خود به مبلغ مندرج در عقدنامه از اموال خوانده را دارم. بدیهی است به محض صدور قرار مذكور، ظرف مهلت قانونی، دادخواست وصول مهریه را نیز متعاقباً تقدیم آن دادگاه خواهم نمود.

                                                                                                                        امضاء

توضیحات:

زوجه تا ده روز پس از صدور قرار تأمین فرصت دارد نسبت به اصل دعوا یعنی مطالبه مهریه دادخواست خود را تقدیم دادگاه نماید.

2– تقاضای صدور حكم مبنی بر وصول مهریه با توجه به قرار تأمین:

پس از صدور قرارتأمین مهریه زوجه ظرف مدت 10 روز می­تواند دادخواستی به­نحو ذیل جهت مطالبه مهریه تقدیم دادگاه نماید.

مدارك لازم:

1- فتوكپی مصدق عقدنامه.

2- فتوكپی مصدق شناسنامه زوجین.

3- فتوكپی قرار تأمین اصداری.

نحوه تنظیم دادخواست:

– نوشتن مشخصات زوجه و زوج در ردیف خواهان و خوانده برگ دادخواست.

–  نوشتن واژه اصیل در ردیف وكیل یا نماینده قانونی.

– نوشتن عبارت ؛ تقاضای صدور حكم مبنی بر وصول مهریه به مبلغ …………………………………….. ریال با توجه به قرارتأمین صادره در ردیف تعیین خواسته و بهای آن در برگ دادخواست.

– نوشتن نام و مدارك تقدیمی در ردیف دلائل و منضمات دادخواست.

– نوشتن شرح دادخواست طبق نمونه ذیل و امضاء آن در برگ دادخواست.

 

شرح دادخواست

 

ریاست محترم دادگستری شهرستان …………………………………………………………..

احتراماً به استحضار می­رساند، اینجانبه ……………………….. كه قبلاً طی دادخواست شماره ……………… مورخ …………………….. شعبه ………………………. دادگاه عمومی …………………………………… تقاضای صدور قرارتأمین مهریه از اموال خوانده را نموده بودم و وفق دادنامه شماره ………………………………. مورخ ……………………… در پرونده كلاسه …………………………….. قرار تأمین اموال مهریه صادر گردیده، لذا به موجب این دادخواست از آن مقام محترم تقاضای وصول مهریه­ام را از اموال توقیف شده خوانده دارم.

امضاء 

نمونه دادخواست­ها

 

دادخواست: مطالبه­ي مهریه به قیمت روز

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی		شغل	آدرس:
خواهان	زوجه
خوانده	زوج
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت: 1ـ مهریه به مبلغ… ريال با محاسبه­ي آن به قیمت روز. 2ـ خسارت دادرسی اعم از هزینه­ي دادرسی، حق­الوکاله­ي وکیل. 3ـ مقدمتاً صدور قرار تأمین خواسته.
دلایل و منضمات دادخواست	عقد نامه­ي شماره ي …
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه­های عمومی… با سلام احتراماً اينجانب در تاریخ … به موجب عقدنامه­ي شماره­ي … به عقد دائم خوانده درآمدم. با عنایت به این که مهریه­ي اینجانب مبلغ … ريال تعیین گردیده است، نظر به حدوث نزدیکی فی مابین و تغییر شاخص قیمت سالانه نسبت به زمان اجرای عقد مستند به تبصره­ي الحاقی به ماده­ي 1082 قانون مدني و بند ب از ماده­ي 108 و ماده­ي 198 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ … ریال با لحاظ تغییر شاخص قیمت سالانه، خسارات دادرسی و در ضمن با عنايت به احتمال نقل و انتقال اموال از سوي خوانده مستند به بند ب از ماده­ي 108 قانون آيين دادرسي مدني صدور قرار تأمین خواسته مورد استدعا است.   امضاء
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه….       دادگاه عمومی…. رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

دادخواست : مطالبه­ي سکه بهار آزادی به عنوان مهریه

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی		شغل	آدرس
خواهان	زوجه
خوانده	زوج
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به تأدیه: 1ـ تعداد… سکه بهار آزادی به عنوان اصل خواسته مقوم به مبلغ ….. 2ـ خسارت دادرسی
دلایل و منضمات دادخواست	عقد نامه­ي شماره­ي …
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه­های عمومی ….  با سلام احتراماً با عنایت به این که به موجب عقدنامه­ي شماره­ي … در تاریخ … به عقد دائم خوانده درآمده­ام و با توجه به این که مهریه­ي اینجانب مقدار … سکه بهار آزادی تعیین شده است و خوانده تاكنون از تأدیه آن خودداری ورزیده است مستند به ماده­ي 1082 قانون مدنی و ماده­ي 198و 519 قانون آیین دادرسی مدنی صدور حکم بر محکومیت خوانده به تأدیه تعداد… سکه بهار آزادی و خسارت دادرسی را استدعا دارم.                                                          امضاء
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه…. دادگاه عمومی…. رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

دادخواست: مطالبه­ي مهريه به همراه اعسار از هزینه دادرسی

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی		شغل	آدرس:
خواهان	زوجه
خوانده	زوج
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ … ريال به عنوان مهریه با محاسبه­ي آن به قیمت روز، به همراه صدور حکم بر اعسار از پرداخت هزینه­ي دادرسی.
دلایل و منضمات دادخواست	1ـ عقدنامه­ي شماره­ي … 2ـ شهادت کتبی گواهان آقایان 1ـ … و 2ـ …
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه­های عمومی …. با سلام احتراماً به استحضار عالی می­رسانم اینجانب به موجب عقدنامه­ي رسمی  شماره­ي …. به زوجیت خوانده درآمدم. مبلغ … ريال به عنوان مهریه­ام قرار داده شده است. نظر به این که بین اینجانب و خوانده نزدیکی واقع شده است و از تاریخ وقوع عقد تاکنون تغيير شاخص قیمت سالانه رخ داده است و خوانده از پرداخت مهریه­ام استنکاف ورزیده است مستند به تبصره­ي الحاقی به ماده­ي 1082 قانون مدنی و ماده­ي 198 قانون دادرسی مدنی صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ … ريال بابت مهریه با محاسبه­ي آن به قیمت روز بر اساس شاخص اعلامی بانک مركزی مورد استدعا است. در ضمن نظر به ناتوانی اینجانب از پرداخت هزینه­ي دادرسی مستند به ماده­ي 504 قانون آیین دادرسی مدنی صدور حکم بر اعسار اینجانب از پرداخت هزينه­ي        دادرسی دعوای مطروحه را خواستارم.                                                                                                 امضاء
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه… دادگاه عمومی…. رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

دادخواست مطالبه­ي نصف مهر مازاد پرداختی

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی	شغل	آدرس:
خواهان	زوج
خوانده	زوجه
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ … ريال/ تادیه تعداد … سکه بهار آزادی و يا …
دلایل و منضمات دادخواست	1ـ عقدنامه ي شماره ي … 2ـ طلاق نامه ي شماره ي… 3ـ گواهي پزشکی قانوني… 4ـ مفاد پرونده ي طلاق به شماره­ي ….
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه­های عمومی …. با سلام احتراماً با توجه به این که اینجانب و خوانده به موجب عقدنامه­ي شماره­ي … در تاریخ … با یکدیگر به عقد دائم ازدواج کردیم اما به علت مشکلات و اختلافات حادث در تاریخ … به موجب طلاق­نامه­ي شماره­ي … خوانده را طلاق داده­ام و نظر به این که در عقدنامه­ي مذکور مهریه­ي خوانده مقدار … تعداد … سکه بهار آزادی، و یا مبلغ … ريال وجه نقد قرار داده شده بود و اینجانب در تاریخ … به موجب رسید عادی مورخ … ، گواهی گواهان … ، سند رسمی شماره­ي … ، تمامی مهریه را به ایشان پرداخت، تأدیه کرده­ام و قبل از وقوع نزدیکی وی را طلاق داده­ام در حالی که ایشان به موجب ماده­ي 1092 قانون مدنی تنها مستحق دریافت نصف مهریه بوده است لذا مستند به ماده­ي مرقوم و ماده­ي 265 قانون استنادی صدور حکم بر محکومیت خوانده به بازپرداخت مبلغ … ريال، تأدیه­ي مقدار … سکه بهار آزادی را كه بدون استحقاق دريافت داشته است، خواستارم.
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه… دادگاه عمومی …رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

دادخواست پرداخت قسطي مهريه

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی	شغل	آدرس:
خواهان	زوج
خوانده	زوجه
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور حكم بر اعسار- پرداخت تقسيطي- مهريه موضوع دادنامه شماره ………
دلایل و منضمات دادخواست	1- گواهي گواهان. 2- محتويات پرونده شماره ………..
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه …. با سلام با توجه به اين كه اينجانب به موجب دادنامه­ی شماره­ی ……. صادرشده از آن دادگاه به پرداخت …… ريال وجه نقد بابت مهريه در حق خوانده محترم محكوم شده­ام، نظر به اين كه اينجانب كارمند اداره …..، كارگر شركت ……، هستم و درآمد ماهانه من مبلغ …… ريال است؛ لذا توان پرداخت محكوم به را به­صورت يكجا ندارم؛‌ لذا صدور حكم بر پذيرش اعسار اينجانب از پرداخت دفعي محكوم به و صدور حكم مبني بر پرداخت مهريه به صورت اقساط را درخواست مي­كنم. امضا
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه… دادگاه عمومی… رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

 

 

 

دادخواست صدور قرار تأمين خواسته قبل از تقديم دادخواست مطالبه مهريه

مشخصات طرفین	نام	نام خانوادگی	شغل	آدرس:
خواهان	زوجه
خوانده	زوج
وکیل یا نماینده قانونی
تعيين خواسته و بهای آن	صدور قرار تأمين خواسته
دلایل و منضمات دادخواست	عقدنامه­ي شماره­ي …..
شرح دادخواست باسمه تعالي ریاست محترم دادگاه­هاي عمومي …. با سلام احتراماً با عنايت به اين كه به موجب عقدنامه­ي شماره­ي ….. در تاريخ …… به عقد دائم خوانده درآمده­ام و با توجه به اين كه مهريه­ي اينجانب مقدار ….. سكه بهار آزادي تعيين شده است و خوانده تاكنون از تأديه آن خودداري ورزيده است و با توجه به اين كه خوانده قصد دارد براي فرار از پرداخت بدهي خود به اينجانب مبادرت به انتقال اموال و دارايي خود نمايد مستند به ماده­ي 108 قانون آيين دادرسي مدني صدور قرار تأمين مهريه را استدعا دارم. نظر به اين كه مهريه در معرض تضييع است اجراي قرار تأمين خواسته قبل از ابلاغ آن را مستند به ماده 117 قانون استنادي درخواست مي نمايم. دادخواست درخصوص مطالبه مهر متعاقباً تقديم خواهد شد.    امضاء
شماره و تاریخ ثبت دادخواست شماره تاریخ			شعبه… دادگاه عمومی…. رسیدگی فرمایید. نام و نام خانوادگی مقام ارجاع­کننده تاریخ                             امضاء

 

 

نمونه دادنامه (1)

 

خواهان: خانم زهره …. به نشاني قم،…

خوانده: آقاي محمود… به نشاني قم،…

خواسته­ها:

1. اعسار از پرداخت هزينه دادرسي

2. مطالبه مهريه

رأی دادگاه

در خصوص دادخواست خانم زهره …. فرزند …به طرفیت آقای محمود … فرزند … به خواسته بدواً صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی و سپس حکم به الزام خوانده به پرداخت مهریه که در سال 1367 سه میلیون ریال بوده با محاسبه وفق شاخص روز، خوانده در دادگاه حاضر نگشته و    لایحه­ای نیز ارسال ننموده با این وصف و با توجه به جامع محتویات پرونده از جمله استشهادیه و تصویر برابر با اصل شناسنامه و سند رسمی ازدواج، خواسته خواهان مقرون به صحت تشخیص داده شد، لذا با استناد به مواد 4 ، 505 و 506 از ق .آ.د.م و ماده 1082 ق مدنی و تبصره آن بدواً رأی به اعسار موقت خواهان از پرداخت هزینه دادرسی و سپس رأی به الزام خوانده به پرداخت مبلغ یکصد و پانزده میلیون و یکصد و سی و نه هزار و هشتصد و هشتاد و شش ریال به عنوان مهریه در حق خواهان صادر میگردد رأی صادره نسبت به خوانده غیابی و ظرف بیست روز پس از ابلاغ واقعی قابل واخواهی در همین شعبه و سپس ظرف بیست روز قابل اعتراض و رسیدگی در دادگاه تجدیدنظر استان قم     می­باشد.  

رئیس شعبه… محاکم عمومی حقوقی قم

  

 

 

 

نمونه دادنامه (2)

 

خواهان: خانم فاطمه … با وكالت آقاي محمد حسين … و آقاي محمد رضا … به نشانی قم،…

خوانده: آقاي فرهاد … به نشانی قم،…

خواسته: مطالبه مهريه

رأي دادگاه

در خصوص دادخواست خانم فاطمه …. فرزند … با وكالت آقاي محمد رضا … و محمد حسين …. به طرفيت آقاي فرهاد …  فرزند… به خواسته مطالبه مهريه و هزينه دادرسي و حق­الوكاله كه با توجه به محتويات پرونده از جمله فتوكپي مصدق نكاح­نامه رسمي به­شماره ترتيب… وجود علقه زوجيت دائم بين طرفين و اين­كه تعداد دويست و پنجاه عدد سكه تمام بهار آزادي به عنوان مهريه اين ازدواج به تاريخ وقوع عقد نكاح … بوده محرز است خوانده به استناد يك فقره اقرارنامه به­شماره … پيوست پرونده اظهار نموده همسرم در محضر با توافق خود من و با گرفتن اجازه از پدرش، تعداد 250 عدد سكه بهار آزادي را معوض به تعداد پنج عدد سكه تمام بهار آزادي و يك نوبت سفر عتبات عاليات نمودند و در حقيقت تعداد 250 سكه مهريه خودش را به من بخشيدند و در نتيجه هيچ­گونه ادعايي در اين خصوص نداشته باشد و همچنين ايشان با ارسال اظهارنامه از من خواسته بود كه مشاراليها را به سفر عتبات ببرم كه اظهارنامه به من ابلاغ نشده، وكيل مدافع خواهان اظهار نمودند با توجه به اظهارات موكله ماهيت اقرارنامه بين طرفين عقد هبه معوض بوده و لفظ بخشيدن نيز به صراحت در اقرارنامه آمده، لذا با توجه به اين موضوع موكله علاوه بر درخواست­هاي شفاهي دو مرتبه به صورت اظهارنامه از ايشان درخواست نموده كه به تعهد خود عمل نمايد كه زوج با توجه به اقرار ايشان مبني بر وصول اظهارنامه­ها هيچ اقدامي در انجام تعهد خود نكرده است و در اين خصوص از دفتر مراجع تقليد جهت وضوح بيشتر موضوع سؤال گرديده كه ايشان با توجه به موضوع اعلام نموده­اند موضوع هبه معوضه  مي­باشد و لذا با توجه به عدم قبض در اين هبه اين بخشش داراي اشكال مي­باشد چون شرط صحت آن تحقق نيافته و حتي با درخواست زوجه مبني بر مطالبه عوض با انكار از سوي زوج مواجه گرديده است دادگاه ضمن توجه به اظهارات اصحاب پرونده اظهارات وكلاي مدافع خواهان را موجه و منطبق با موازين شرعي و قانوني دانسته و از آنجائي­كه حق رجوع در هبه كذائي براي زوجه محفوظ است و دفاعيات خوانده وجهي ندارد ادعاي خواهان را ثابت دانسته و مستندا به ماده 1102 و 1082 قانون مدني و ماده 519 قانون آئين دادرسي مدني خوانده را به پرداخت تعداد 250 عدد سكه بهار آزادي به عنوان مهريه و هزينه دادرسي در حق خواهان محكوم مي­نمايد و دادگاه در مورد مطالبه حق­الوكاله آن را فاقد شرايط مفاد ماده 521 دانسته و حكم به رد آن صادر مي­نمايد. رأي دادگاه ظرف بيست روز پس از ابلاغ قابل تجديدنظر در دادگاه تجديدنظر مي­باشد.

­­­­­­­­­­­­­­­رئيس شعبه … محاكم عمومي حقوقي قم

منابع

– اداره کل آموزش­های مردمی معاونت آموزش قوه قضائیه، حقوق به زبان ساده، قم، انتشارات قضا، چاپ اول، 1384.

– اداره کل آموزش­های مردمی معاونت آموزش قوه­ی قضائیه، بروشور مهریه.

– پولادی، ابراهیم، مهریه و تعدیل آن، تهران، موسسه انتشارات دادگستر، چاپ دوم، 1388.

– جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، 1381.

– سایت اینترنتی معاونت حقوقی مجلس؛

http://www.hvm.ir/question/main.asp?word=&idd=542

-معاونت آموزش قوه­ی قضاییه، مجموعه نشست­های قضایی 3، 13 و 16: مسائل قانون مدنی، قم، نشر قضا، چاپ نخست، 1383.

– معاونت آموزش قوه­ی قضاییه، مشاوره قضایی تلفنی3 و 1، قم، نشر قضا، چاپ اول، 1385.

– معین، محمد، فرهنگ فارسی متوسط، تهران، انتشارات امیرکبیر، جلد چهارم، چاپ اول، 1347، ص: 4462.

– موحدیان، غلام­رضا، حقوق و روابط مالی زوجین، تهران، نگاه بینه، چاپ اول، 1384.

– موسوی­مقدم، محمد، راهنمای دعاوی خانوادگی (جلد سوم) مهریه، قم، دادگستری کل استان قم، 1387.

 

 

نام محقق : اصغر کاظمی

 

 

---