بسته حقوقي براي کساني که رشوه مي‌دهند يا مي‌گيرند؛ جريمه‌هاي دور زدن قانون
بسته حقوقي براي کساني که رشوه مي‌دهند يا مي‌گيرند؛ جريمه‌هاي دور زدن قانون
اگر نديده باشيد حتما شنيده‌ايد که برخي با خرج کردن مبلغي در برخي سازمان‌ها و اداره‌ها کار خود را سريع‌تر پيش مي‌برند و به قول معروف جلو مي‌اندازند. اگر تا به حال اين کار را نکرده ايد که هزار تبريک به شما اما اگر مرتکب اين عمل خلاف شده‌ايد بايد بدانيد که اين عمل نه تنها در دين ما گناه محسوب مي‌شود، بلکه بر اساس قوانين رايج کشور نيز جرم است و با افراد مرتکب به شدت برخورد مي‌شود. خواندن اين گزارش را که در گفت و گو با دکتر «بختيار عباسپور»، مدرس دانشگاه و وکيل دادگستري تهيه شده است، به همه کساني که از جزييات مجازات رشوه‌گرفتن و رشوه دادن اطلاعاتي ندارند، توصيه ميکنيم.
قبل از هر چيز خوب است بدانيد که رشوه دادن، به معناي پرداخت وجه يا مال يا حتي قول آن، به مأمور دولت براي اقدام کردن يا اقدام نکردن به کاري است و در علم حقوق به اين عمل «رشاء» گفته مي‌شود. رشوه گرفتن عمل متقابل اين کار يعني دريافت چيزي براي اجرا کردن يا اجرا نکردن کاري است که به حق نيست و در حقوق «ارتشاء» ناميده مي‌شود.
در اين مورد چند ماده قانوني وجود دارد که يکي از آنها ماده 3 قانون تشديد مجازات مرتکبان ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداري است که مي‌گويد: « هر يک از مستخدمان و مأموران دولتي اعم از قضايي و اداري يا شوراها يا شهرداري‌ها يا نهادهاي انقلابي و به طور کلي قواي سه‌گانه و همچنين نيروهاي مسلح يا شرکت‌هاي دولتي يا سازمان‌هاي دولتي وابسته به دولت يا مأموران به خدمات عمومي خواه رسمي يا غيررسمي براي انجام دادن يا انجام ندادن امري که مربوط به اين سازمان‌هاست، وجه يا مال يا سند پرداخت وجه يا تسليم مالي را مستقيم يا غير مستقيم قبول کند در حکم مرتشي است. » در واقع اين جرم فقط در مورد کارمندان دولت اعم از اداري، نظامي و … است. همچنين به ياد داشته باشيد که هيچ صورتي در قانون وجود ندارد که اين جرم را به حق و درست بداند.
بيرون يا داخل محيط کار، فرقي نمي‌کند
اگر به سازماني مراجعه کرديد و متوجه شديد که سرايدار، کارمند يا رييس آن، براي راه اندختن کارتان به اصطلاح «باج سبيل» مي‌گيرند، بدانيد که اين افراد رشوه‌گير يا مرتشي هستند. البته شايد وجه، مال يا ملک را نقد و در همان‌جا و براي خود نخواهند و به شما بگويند که اين مبلغ را به حساب شخص ديگري واريز کنيد يا سند ملک را به نام يکي از اعضاي خانواده يا اطرافيان‌شان بزنيد، تا با اين روش بتوانند بعدها از چنگال قانون فرار کنند.
اما خيال اين افراد را راحت ميکنيم و به آنان مي‌گوييم اگر ثابت شود که مبلغ يا وجهي به کارمند دولتي پرداخت شده است، ديگر فرقي نمي‌کند که به خود او پرداخت شده است يا خانواده يا دوست و آشنايانش. همچنين او نمي‌تواند ادعا کند که اين وجه را در خارج از ساعت اداري و کاري يا خارج از محيط کار و اداره دريافت کرده است و اين موضوع را دليل بي‌گناهي خود مطرح کند.
در هر صورت کارمند دولتي که رشوه را قبول کند، مرتکب جرم شده است و طبق ذيل ماده 3 قانون تشديد مجازات مرتکبان ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداري، مجازات آن به اين شرح است: « در ﺻﻮرتي که ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ ﺑﯿﺶ از ﺑﯿﺴﺖ ﻫﺰار رﯾﺎل ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل ﻣﻮﻗﺖ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ درﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﻫﻤﻄﺮاز ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ از ﻣﺸﺎﻏﻞ دوﻟﺘﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ و ﺑﯿﺶ از اﯾﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﺗﺎ دوﯾﺴﺖ ﻫﺰار رﯾﺎل از ﯾک ﺴﺎل ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺣﺒﺲ و ﺟﺰاي ﻧﻘﺪي ﻣﻌﺎدل ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ و اﻧﻔﺼﺎل ﻣﻮﻗﺖ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ در ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﻫﻤﻄﺮاز ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻧﻔﺼﺎل ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ از ﻣﺸﺎﻏﻞدوﻟﺘﯽ ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ ﺑﯿﺶ از دوﯾﺴﺖ ﻫﺰار رﯾﺎل ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺎزات ﻣﺮﺗﮑﺐ دو ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺟﺰاي ﻧﻘﺪي ﻣﻌﺎدل ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ و اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ از ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﯽ و ﺗﺎ 74 ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ
در ﻣﺮﺗﺒﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ از ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﻫﻤﻄﺮاز آن ﺑﺎﺷﺪ ﺑه ﺠﺎي اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل ﻣﻮﻗﺖ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .
در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن رﯾﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﺎزات ﻣﺮﺗﮑﺐ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ده ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺟﺰاي ﻧﻘﺪيﻣﻌﺎدل ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎل ﯾﺎ وﺟﻪ ﻣﺎﺧﻮذ و اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ از ﺧﺪﻣﺎت دوﻟﺘﯽ و ﺗﺎ 74 ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻼق ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ در ﻣﺮﺗﺒﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ از ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﯾﺎ ﻫﻤﻄﺮاز آن ﺑﺎﺷﺪ ﺑه ﺠﺎي اﻧﻔﺼﺎل داﺋﻢ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل ﻣﻮﻗﺖ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﺤﮑﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .»
البته اين مجازات براي ماموارن نظامي شديدتر است و گاهي تا 15 سال حبس براي آنان در نظر گرفته مي‌شود.
بنابراين، با وجود چنين قوانين و مجازات‌هاي سختي، شخص بايد خيلي شجاع باشد که از شما رشوه بگيرد. اگر نمي‌خواهيد به کسي باج سبيل بدهيد، به آساني مي‌توانيد از چنين شخصي به دادگاه شکايت کنيد و منتظر مجازات او باشيد. اين را هم در نظر داشته باشيد که اگر رشوه‌گير قبل از اين که پليس وي را شناسايي کندبه جرم خود اعتراف کند، مجازاتش کاهش پيدا مي‌کند و اگر اعترافش بعد از اين که پليس موضوع رشوه را کشف کند،باشد، ديگر هيچ فايده‌اي ندارد و قانونگذار تخفيفي در مجازاتش قايل نمي‌شود.
اگر رشوه دادن ثابت شود
اگر خداي ناکرده وسوسه شديد و تصميم گرفتيد براي حل مشکل‌تان به مأمور يا کارمند دولتي رشوه بدهيد، به ياد داشته باشيد که طبق تبصره 2 ماده 3، قانون تشديد مجازات مرتکبان ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداري، مجازات شروع کننده ارتشاء، يعني کسي که رشوه مي‌دهد، حداقل مجازات مقرر در آن مورد است. براي مثال در مواردي كه براي ارتشاء، کناره‌گيري دايم از خدمت دولتي پيش‌بيني شده است، براي شروع کننده ارتشاء، 3 سال ترک خدمت تعيين مي‌شود و در صورتي كه نفس عمل صورت گرفته، جرم باشد، به مجازات اين جرم نيز محكوم خواهد شد. اگر به دادگاه ثابت شود که شما رشوه داده‌ايد، مال يا وجه رشوه‌تان، به نفع قانون ضبط و امتيازي که به وسيله رشوه‌دادن به‌دست آورده‌ايد، نيز لغو مي‌شود. اما اگر اين اشتباه را کرديد و بعد از اجراي آن و قبل از اينکه پليس اين موضوع را کشف کند، پشيمان شديد و اعتراف کرديد، قانون در مجازات شما تخفيف قايل خواهد شد.
زيرميزي، رشوه نيست
يکي از کارهايي که در سال‌هاي اخير در ميان پزشک‌ها رواج پيدا کرده و تقريباً به عرف جامعه پزشکي بدل شده است ، گرفتن زيرميزي از بيمار است. زيرميزي همان مبلغ اضافه بر هزينه بيمارستان و دستمزد پزشک است که به دلخواه خود او تعيين مي‌شود و اگر بيمار آن مبلغ را پرداخت نکند، پزشک معالج هم از درمان وي صرف نظر مي‌کند. اما در اين مورد بايد به شما بگوييم که گرفتن زيرميزي از بيمار براي پزشکان بيمارستان‌هاي خصوصي، رشوه نيست و تصور نکنيد که مي‌توانيد از اين راه موضوع را پيگيري کنيد.
البته براي مجازات پزشک متخلف و گرفتن پولتان، راه ديگري نيز وجود دارد. براي مثال اگر پزشک با قول و وعده‌هاي دروغين، مبني بر اينکه تخصصي دارد که پزشک ديگري ندارد و حتماً مي‌تواند بيمار را نجات دهد، او را فريب دهد يا تهديد کند، درحالي‌که بعد مشخص شود ادعاي او چيزي جز حقه بازي و دروغ نبوده است، مي‌توان به جرم «کلاهبرداري» از او شکايت کرد.
همچنين مي‌توان با استفاده از قانون تعزيرات، به جرم گران فروشي، نيز او را محکوم کرد. از نظر حقوقدانان وجه اضافه که خارج از تعرفه از بيمار گرفته شده است، بايد به او برگردانده شود. بنابراين اگر شما با چنين مشکلي روبرو شديد، يادتان باشد که براي حل آن به غير از موارد گفته شده، دو راه ديگر نيز وجود دارد؛ اول اين که مي‌توانيد از پزشک متخلف، به دادگاه شکايت کنيد و پولتان را بخواهيد. دوم، به اين علت که عمل اين پزشک تخلف شغلي محسوب مي‌شود، مي‌توانيد اين مشکل را از سازمان نظام پزشکي نيز پيگيري کنيد و او را تحت تعقيب قرار دهيد.
نگران نباشيد، با اين کار، پزشک يادشده براي گرفتن رضايت شما و پاک کردن پرونده‌ي شغلي‌اش هم که شده، پولتان را پس مي‌دهد. فراموش نکنيد که اين موضوع براي پزشکان بيمارستان‌هاي دولتي متفاوت است؛ زيرا آنان کارمندان دولت هستند و اگر وجه اضافه‌اي از بيمار بگيرند، کارشان در حکم رشوه گرفتن است و مجازات آن هم در قانون به روشني آمده است. بنابراين اگر در بيمارستان دولتي پزشکي از شما زيرميزي خواست، مي‌توانيد اين موضوع را به دادگاه اطلاع دهيد و حقتان را از پزشک متخلف بگيريد.
روزنامه حمايت
برچسب ها:اختلاس و کلاهبرداري, ارتشاء, جريمه, رشوه, رشوه, ماده 3 قانون تشديد مجازات مرتکبان