بهداشت حقوقی قضائی از منظر قانون
بسم الله الر حمن الر حیم
لقد ارسلنا رسلنا با لبینا ت و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط ( سوره حدید آ یه 25 )
ما رسولان خود را با دلایل روشن فرستادیم و با انها کتاب اسمانی و میزان (شناسایی حق از باطل و قوانین عادلانه )نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند .
کلمه قانون در اصطلاح مجموعه ای از اوامرو نواهی است که متابعت از انها لازم و مخالفت با آنها نیز موجب مسئولیت حقوقی و جزایی است وضع قانون در همه جا و همه وقت از ضروریات اجتماعی بوده و از جهات مختلف به اقسام متعددی تقسیم شده است که از جمله آنها قانون اساسی – عادی-عام – خاص – ماهوی و شکلی, محلی ودولی … میباشد.
ضروری است به منظور مقابله با هر جرم و تجاوزی قانونی متناسب که بتواند پاسخ مرتکبین آن را به نحو شا یسته بدهد اندیشیده شود تا افراد جامعه بتوانند در پناه آن به حیات اجتماعی و فردی خود ادامه دهند در این راستا ابتدا باید اندیشمندان و عقلای جامعه نیازهای اجتماع را مشخص و تمهیدات لازم برای مقابله با اعمال و افعالی که موجب ورود خدشه به این نیا زها و فسادو تباهی در جامعه و افراد فراهم می شود را بیندیشند تا شهروندان در جامعه احساس آرامش و امنیت نما یند.
آنچه اهمیت دارد و باید در رابطه با قانون مو رد نظر قرار گیرد این است که قانون مفید و موثر آن است که این روح آرامش و احساس امنیت در جامعه ایجاد کند و به عبارت دیگر قانون خوب ان است که این دو نتیجه برای جامعه به ارمغان بیاورد و این نتیجه به دو عامل بستگی دارد :
1) اصل قانون
2) اجرای صحیح و بمو قع آ ن توسط مجریان
جوامع بشری همانطور که نیاز به بهداشت جسمی و روانی دارند نیاز به بهداشت حقوقی و قضایی نیز دارند . امروزه بشر وقتی دچار یک بیماری شناخته شده ی جسمی می شود با مراجعه به پزشک پس از تشخیص بیماری و تجویز داروی آن توسط پزشک در خود یک احسا س آرامش و امنیت می کند که با مصرف دارو رو به بهبودی می رود و با امید به آینده به زندگی خود ادامه میدهد زیرا بیماری شناخته شده است داروی آ ن کشف و در دسترس است و پزشک وجود دارد لیکن چنانچه دچار یک بیماری نا شناخته شود با تشویش خاطر به هر وسیله ای متوسل می شود و به هر دری میزند و گرفتار یک نوع سر در گمی می گردد.
یکی از مفاهیم مهم در بهداشت و سلامت روانی مفهوم امنیت روانی است اگر برای فرد امنیت روانی وجود نداشته باشد زندگی بی معناست
آنجا که ترس وجود داشته باشد امنیت نیست –امنیت روانی یعنی داشتن روح و روان عاری از ترس و هراس و این نعمتی است گوارا ومخصوص کسانی است که در پرتو این امنیت راحت وآرام زندگی می کنند. از این رو نشاط و سرور از آن کسی است که روانی امن و آرام داشته باشد.
از منظر حقوقی و قضا یی نیز جامعه نیاز به قانونی شفا ف و روشن و کارآمد و مفید دارد تا چنانچه فرد دچار مشکل و معضل اجتماعی شد با مراجعه به قانون و مجریان آ ن با امید به آینده نسبت به رفع آن مشکل اقدام نماید.
نیا زقوانین به اصلا ح
همانطور که از دیدگاه ریا ست معظم قوه ی قضا ئیه که از سخنرانیها و بخشنامه ها و دستور العمل های معظم له استنباط می شود هویداست قوانین امروز ما نیاز به یک پالایش صحیح حقوقی و قضا یی دارد زیرا کثرت و تعدد قوانین و در بعضی موارد تضاد آنان موجب سر در گمی دست اندرکاران و مردم شده است حتی عدم اجرای بعضی از قوانین توسط مسئولین مربوطه به لحاظ سهل انگاری یا عدم اطلاع از وظیفه ی خود در محدوده ی کاری یا عدم احساس مسئولیت باعث گرفتاری برای جامعه یا فرد می شود که در نهایت منجر به وقوع جرمی یا تخلفی می گردد که بار آ ن بر دوش دستگاههای قضایی – امنیتی و اطلاعاتی است.
یکی از مشکلات عمده که دامنگیر جامعه امروز ما شده است وجود گسترده ی مواد مخدر و سوء مصرف آ ن در جامعه است .اهمیت موضوع تا آنجاست که مقام معظم رهبری در بیانات خود به آ ن اشاره نموده است که( مهمترین مسئله بعد از جنگ, مسئله اعتیاد است) .
گر چه این معضل یک مشکل جهانی است و در اکثر کشورهای جهان وجود دارد لیکن به مرور زمان با پیشامد هایی که پس از تغییرات سیاسی که در حاکمیت بعضی از کشورهای هم جوار ما رخ داده است دامنه ی آ ن بسیار گسترده تر از قبل شده و بتدریج از حد یک جرم و بزه گذشته و تبدیل به یک تهدید چند جانبه برای نظام , مردم و خانواده ها گردیده است.
اقسام جرائم از نظر وقوع
جرائم را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
1)جرائمی که جنبه فردی دارد
2)جرائمی که شکل اجتماعی و باندی دارد و به تعبیرامروزی سازمان یافته است .
جرائم سازمان یافته در حقیقت قائم به شخص نیست بلکه این گروه یا باند است که جهت کسب در آمد های اقتصادی کلان یا سیاسی مرتکب جرم می شود .
امروزه در دنیا قاچاق مواد مخدر را یکی از جرائم سازمان یافته میدانند باند و سازمان و تشکیلات با استفاده از ابزارهای مختلف و تکنولو|ژیهای روز اعما ل مجرمانه خود را انجام میدهند و با باند های مافیا یی دنیا ارتباط بر قرار نموده و اموال و ثروتهای کلان را در اختیار میگیرند .
در بعضی از آمارهای ارائه شده گردش سرمایه ای این سازمانها در رابطه با مواد مخدر تا 500 میلیارد دلار تخمین زده شده است یعنی قریب به بودجه 4/3 کشورهای جهان. در اینجا دیگر ما با یک جرم ساده و بسیط روبرو نیستیم بلکه با یک سازمان و تشکیلات جهانی که در اکثر کشورها حضور دارند مواجه هستیم لذا باید در رابطه با مقابله ی با آ ن احکام حقوقی و مجازاتهای بین المللی را در نظر بگیریم ستاد و ساختار و امکاناتی می خواهد وسیع و فراگیر و تعاملی باید بوجود بیاید میان کشورها و نهاد های بین المللی که در این راستا حرکت می کنند .
بنا براین در برخورد با این جرم سازمان یافته باید شدید عملکرد و قوانین محکم و شدیدی در نظر گرفت و بکار بست ولو اینکه اگر کسی عضو این سازمان یا گروه باشد خود او مواد را مصرف نکند یا خود او مستقیما در امر جا بجایی و انتقال دخالت نداشته باشد اما برنامه ریز و هدایتگر است زیرا این جرم (قاچاق مواد مخدر و توزیع آ ن ) جامعه و تک تک افراد و خانواده ها را تهدید می کند و با مصرف ان فرد را از انسا نیت خارج میکند او را مسخ کرده و از زندگی ساقط می کند و قاطع حرث و نسل است و افساد در زمین . همه ی اینها نتیجه ی عملکرد آ ن سازمان و تشکیلات است نه تنها موجب اعتیاد فرد می شود که به دنبال آ ن جرائم بسیار دیگری نیز بوجود می اید که در بررسیها و تحقیقا ت ثابت شده است ریشه ی بسیاری از جرائم از قبیل آدم ربایی – سرقتهای مسلحانه – اختلافات خا نوادگی و نا امنیها همین مواد مخدر است.
همانطور که در رابطه با قاچاق مواد مخدر که بصورت سازمان یافته وباندی عمل می کنند باید به ان شکل که گفته شد قاطع شدید ومحکم عملکرد د ر رابطه با اعتیاد ویک فرد معتاد به شکلی د یگر باید برخورد شود زیرا فرد معتاد عضو آن سازمان و باند نیست گرچه ممکن است اعتیاد ش او را بسوی آنها بکشاند و مورد سوء استفاده قرار گیرد ولی اینطور نیست که اگر معتاد است پس از اعضاء آن باند هم میباشد زیرا اعتیاد یک جرم شخصی است و در تد وین قوانین و برخوردها ومجازاتها برای معتاد یک حسا ب دیگری باید باز کرد.
آیا اعتیا د جرم است یا یک بیماری
گرچه از نظر قانون مدون امروز در کشور ما اعتیاد جرم است وبرابر مواد 15و16 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مجازات آن را شلاق و جریمه نقدی در نظر گرفته شده است ولی حقیقت آن است که باید یک معتاد را به
چشم یک مریض به او نگاه کرد ولواینکه عامل این مریضی را خود او بدانیم زیرا او فعلا گرفتار این مریضی شده است و از خود اراده ای ندارد و نمی تواند تصمیم عا قلا نه و آنچه که مصلحت اوست بگیرد پس باید او را مداوا کرد و با شلاق و زندان و جزای نقدی قد رت تشخیص و اراده به او داده نمی شود
چنا نچه اعتیاد را یک مریضی فرض کنیم اول اینکه خود او بر این باور میرسد که نیاز به معا لجه و مداوا دارد و به دنبا ل بهبودی خود می رود واگر کسی برای درمان او اقدامی انجام دهد مورد قبول او واقع می شود و می پذیرد و در بسیاری از موارد خود او هم کمک می کند یعنی تصور و عقیده او این را راحت تر می پذیرد و وقتی به این اعتقاد برسد راه بهبود او هموارتر خواهد شد و نتیجه بخش می شود تجربه عملی آن تشکیلات خود جوش موجود در جامعه و جهان است بنام N-A
(معتادان گمنام) تشکیلاتی است خود جوش که فقط افراد معتاد با اراده خود به آنجا مراجعه می کنند و عضو آن مجموعه می شوند با اصولی که خود آنها برای خودشان تصویب کرده اند و به آن معتقد و پایبند- اصول 12 گانه و سنتهای 12 گانه آنها نه هیچ مجلس قانون گذاری ان را تصویب کرده است و نه فرهیخته گان و نخبگان اقوام برای آ نها تعییین کرده اند بلکه در قدم 4 از قدمهای 12 گانه اینطور دارند که (4_ما یک تراز نامه اخلاقی بی با کانه و جستجو گرایانه از خود تهیه کردیم ) همانطور که در قدم اول اینطور ذکر شده است(1-ما اقرار کردیم که در برابر اعتیادمان عاجز بودیم و زندگیمان غیر قابل اداره شده بود)همانطور که در سنت شماره 3 ازسنتهای 12 گانه آنان آمده است (…رهبران ما فقط خدمتگزاران مورد اعتماد ما می باشند،آنها حکومت نمی کنند) این تشکیلات خود جوش وابسته به هیچ گروه یا حزب و دسته ای نیستند و از طرف هیچ مرجعی نیز حمایت اقتصادی و مالی نمی شود کما اینکه در سنت شماره 7 آمده است (7-هر گروه N-Aمی بایست کاملا متکی به خود باشد و کمکی از خارج دریافت نکند)
در همایشی که در استان فا رس در تاریخ 3/4/86 از طرف این تشکیلات در استادیوم حافظیه شیراز برگزار شد فضای استادیوم مملو از جمعیت بود و افرادی که مراجعه می کردند برای پیدا کردن جا جهت نشستن با مشکل مواجه بودند برآورد جمعیتی قریب به 13 هزار نفر حضور داشته اند
نتیجه دوم در اینکه اعتیاد را یک بیماری تلقی کنیم در برخورد جامعه و افکار عمومی نمایا ن می شود
زیرا یکفرد معتاد امروزدر جامعه به چشم یک مجرم و گناه کار به او می نگرند کسی که حتی از خانواده طرد شده است و اجتماع حاضر به پذیرش او نیست و از اوسلب اعتماد شده است هیچ جا یگاهی در افکار عمومی ندارد تا آنجا که خود او هم به لحاظ همین ایده خود را قبول ندارد چنانچه جهت امرار معاش به هر مرکزی ،اداره ای ،سازمانی مراجعه کند از پذیرش او امتناع نموده در روابط اجتماعی جامعه با او مشکل دارد
لیکن چنا نچه او را بعنوان یک بیمار تلقی کنیم ودر افکار عمومی این موضوع مورد پذیرش قرار گیرد که میبایست اول فرهنگ سازی نمود و بینش و نگاهها را به این مطلب سوق داد پس از مقبولیت اجتماعی رفتارها دگرگون و متفاوت می شود زیرا در این صورت آن حس نوع دوستی و کمک به هم نوع که در وجود هر انسان آگاه و آزاد قرار دارد افراد را وادار به کمک کردن می نماید و حتی با اعتقاد به تقرب الی الله این عمل را انجام می دهند و بر همین اساس است که می بینیم در جامعه نهادهای خیریه موجودنسبت به حل مشکلات بیماران و مداوای آنان هزینه های زیادی می پردازند افراد خیر در بعضی موارد خود به دنبال گرفتاران بیمارستانی هستند و در جهت معالجه آنان از یکدیگرسبقت می گیرند و هزینه ها را متقبل می شوند البته این مطلب نیاز به فرهنگ سازی دارد که میبایست اول از مسئولین امر و دولتمردان شروع شود قانون اصلاح شود و از طرفی بودجه هایی که جهت دستگیری و مجازات معتادین هزینه و مصرف می شود و محلهایی که تحت عنوان زندان واردوگاههای باز پروری وجود دارد تبد یل شود به محل مداوای این بیماران ود ر رابطه با درمان آنا ن بکار گرفته شود زیرا تجربه تا به امروز ثابت کرده است که این روی کرد و روند مثمر ثمر نبوده و نتیجه مطلوب نداده است.
اگر این فرهنگ در جامعه نهادینه شد و مورد پذیرش افکار عمومی قرار گرفت که اعتیاد یک بیماری است خود معتاد جهت مداوای خود به مراکز درمانی مراجعه می نماید زیرا وقتی شخصی احساس کرد که مریض است ضمیر ناخودآگاه و آن حس حب ذات او را وادار می کند که به پزشک مراجعه کند ولو اینکه پس از مراجعه روشن شود که یک مریضی لاعلاج دارد و گرفتار یک بیماری است که تا به امروز پزشکان جهت درمان آن دارویی و روشی کشف نکرده اند مثل سرطان یا بیماری M-S لیکن فرد دست بردار نیست و قانع نمی شود هر چه در توان دارد از نظر اقتصادی و مالی وجسمی بکار میبندد جهت مداوای خود.
در حالی که اگر اعتیاد را بعنوان یک جرم تلقی کنیم و فرد را مجرم بشنا سیم هیچوقت مجرم خود را به قانون معرفی نمی کند تا در حق او اعمال مجازات و اجرای عدالت کنند جامعه نیز نه تنها به او کمک نمی کند بلکه در صدد حذف و نابودی ا وست .
آیا تا بحا ل شنیده شده است که کسی بگوید فلان مریض را باید از بین برد و یا باید او را به فلان جزیره دور افتاده یا دریاچه نمک انداخت ولو مریضی لاعلاج مثل سرطان و حتی ایدز که محصول همین اعتیاد است
ولی در رابطه با اعتیاد فراوان شنیده شده و حتی نمونه عینی در جامعه وجود دارد که پدر فرزند خود که پاره تن اوست بخاطر اعتیاد بقتل رسانده و او را از بین برده است یا بالعکس فرزند پدر خود را بعلت اعتیاد کشته است.
بنا براین تمام امکانات و وسائل و ابزار های موجود را باید بکار گرفت تا اعتیاد را بعنوان یک بیماری, فرهنگسازی شود و و مورد پذیرش جامعه قرار گیرد و سپس نسبت به معالجه و مداوای معتادین پرداخته شود .
منبع:http://www.dadfars.ir/tabid/164/ctl/Edit/mid/529/Code/49/Default.aspx
برچسب ها:بهداشت حقوقی قضائی از منظر قانون