توهین در خانواده!
علی رغم همه ی توجهات و معارفی که در ارتباط با احترام به مومنین و اشخاص در همه ی عرصه ها بویژه خانواده که کانون احترام و محبت و پرورش و تربیت اشخاص در اسلام بالخصوص مکتب امامیه وجود دارد بگونه ای که احترام به پدر و مادر حتی هنگامی که آنها مسلمان نباشند نیز تجویز شده است، باز هم به دلایل گونه گون اخلاقی و اجتماعی متاسفانه برخی گفتارها و اعمال نادرست و غیراخلاقی که گاه جنبه مجرمانه هم پیدا می نماید را شاهد هستیم؛ همین مساله بخش حقوق سایت تبیان را بر این داشته است که نسبت به اطلاع رسانی صحیح و کامل درباره ی این مساله اقدام نماید و نکات حقوقی این مساله را تا حدودی نمایان سازد تا بتوان به آینده شایسته تر و مناسب تر برای همه ی کانون های تربیت و پرورش انسان همچون خانواده امیدوار بود.
توهین چیست؟ جرم است؟
شاید بسیاری از افراد گمان کنند توهین مجرمانه تنها بکارگیری الفاظی است که بسیار رکیک باشد آنهم صرفاً توسط اشخاص غریبه و بیگانه از خانواده و در دعواهای شدید یا آشوبهای خیابانی!! اما حقیقت این است که هم به لحاظ شرعی و هم به لحاظ حقوقی در تعریف توهین هیچ کدام از این امور شرط نشده است و بکارگیری هر لفظ خوار کننده و کوچک کننده ی شخصیت افراد ، توهین محسوب می شود و به عبارت ساده تر هر حرفی که شخص از دهانش خارج شود و سبب بی احترامی به دیگری شود توهین محسوب می شود و بنابراین اگر پدری برخلاف اصول اخلاقی به همسرش بگوید تو عقل نداری! یا الفاظ توهین آمیز دیگری را به فرزندان نسبت دهد مثلاً بگوید سعید دیوانه است یا… همه به لحاظ حقوق کیفری جرم توهین را محقق می سازد و حتی با توجه به اینکه توهین از جرایمی است که عنصر معنوی مجرمانه یعنی عمد و قصد در همان عنصر مادی اش مستند است و بروز پیدا می کند، عناصر مجرمانه در آن به راحتی اثبات می شوند و فرد محکوم می شود.
اقسام توهین به خانواده
به لحاظ حقوق کیفری هر چند جرایم متعدد در برخی عناصر و ارکان اشتراکاتی با هم دارند لکن طبقه بندی های متعددی در مورد جرایم وجود دارد که از جنبه های مختلف بر مسئوولیت مرتکب موثر واقع می شوند. به عبارت ساده تر جرایم توهین محور که موضوع بحث این مقال ه است، گاه جزء جرایم حدی قرار می گیرند و گاه جزء جرایم تعزیر است؛ به عنوان مثال اگر توهین که توسط یک شخص به فرزندش صورت می گیرد جزء جرم قذف (نسبت دادن زنا یا لواط) باشد، مجازات وی شدیدتر است و مقررات ناظر بر اجرای آن نیز جدی تر خواهد بود. [بنگرید به باب پنجم از کتاب دوم قانون مجازات اسلامی 1375] در حالیکه اگر توهین همین عضو خانواده به همسرش از جرایم توهین محور عادی باشد، وی مجازات تعزیری دارد و در نتیجه سبک تر مجازات خواهد شد، لکن آنچه در اینجا مورد تاکید نگارنده است این است که به هر حال هر دشنامی که باعث اذیت یک عضو خانواده شود هر چقدر هم که کوچک و ناچیز باشد جرم محسوب می شود حتی اگر دلالت بر توهین های حدی همچون قذف نکند [برای مطالعه درباره قذف و اقسام آن بنگرید به مقالات بخش حقوق].
مجازات توهین به خانواده
براساس آنچه بیان گردید چنانچه جرم توهین تحقق یابد و شخص مورد اهانت واقع شده، بتواند آن را ثابت کند که توسط دیگری مورد توهین قرار گرفته مجازات توهین کننده در صورتیکه توهین با الفاظ خاص (یعنی نسبت دادن زنا ) وجازاتش هشتاد تازیانه خواهد بود و در صورتیکه اینگونه نباشد به مجازات شلاق تا 74 ضربه و یا جزای نقدی محکوم خواهند شد. (بنگرید به ماده ی 608 قانون مجازات اسلامی)
یادآوری:
چنانچه توهینی که توسط یکی از اعضاء خانواده صورت می گیرد بواسطه ادای وظیفه یکی دیگر از اعضاء خانواده در حال وظیفه در مشاغل دولتی یا به سبب آن، صورت گیرد مثلا به شوهر خود که در نیروی انتظامی است چیزی بگوید که توهین محسوب شود مجازات شدیدتر می شود و تا شش ماه حبس در انتظار وی خواهد بود!
نتیجه ی بحث
علی رغم اهمیت توجهات فراوان اخلاقی و حقوقی فقه امامیه و حقوق ایران به کانون خانواده، جرایم توهین آمیز متعددی را می توان یافت چه در جرایم حدی چه در جرایم تعزیری مستقیماً به اقسام توهین در خانواده می پردازد؛ توهین هایی که چه بسا شخص توهین کننده تصور جرم بودن آن را هم نمی کند!!
تبیان _ زهرائی(کارشناس ارشد حقوق)
تنظیم :داوودی
منبع:
http://www.tebyan.net/social/house_family/law_family/2009/7/13/96451.html
برچسب ها:توهین در خانواده