در صورت فوت محكوم عليه، وصول ديه از ماترك متوفاي عاقله و يا بيتالمال نياز به تقديم دادخواست ندارد
شماره و تاريخ نظريه : 803/34/7- 17/7/84
سؤال :
سرباز وظيفهاي به اتهام تيراندازي منجر به قتل شبه عمد به پرداخت ديه محكوميت حاصل مينمايد كه بعداً مشخص ميشود محكوم عليه در اثر تصادف با خودرو فوت نموده است. دادسرا از جهت جنبه عموميجرم به لحاظ فوت محكوم عليه قرارموقوفي اجرا صادر مينمايد و از جهت جنبه خصوصي پرونده را جهت ارشاد به دادگاه صادركننده رأي ارسال ميدارد، دادگاه نيز اعلام ميكند به لحاظ اينكه محكوم عليه حين اجراي دادنامه فوت نموده است ، بنابراين دادگاه مواجه با تكليفي نيست و اولياي دم ميتوانند جهت استيفاي حقوق خود به محاكم حقوقي مراجعه نمايند. حال با عنايت به قاعده «لايبطل دم امرءمسلمٍ » بهنظر ميرسد به لحاظ فوت جاني، ديه به عهده بيت المال باشد. در خصوص نحوه اقدام، اين دادسرا را ارشاد فرماييد .
نظريه كميسيون :
چنانچه دادگاه متهم رابه پرداخت ديه محكوم نمايد سپس محكوم عليه فوت نمايد، محكوم له يامحكوم لهم براي وصول ديه از ماترك متوفا ياعاقله و يا بيت المال نياز به تقديم دادخواست ندارند و دادگاه صادركننده حكم نيز در فرض سؤال مواجه با تكليفي نميباشد. اجراي احكام براساس ماده (31) قانون اجراي احكام مدني* بايد ديه را به اشخاصي كه حكم ديه به نفع آنها صادرشده پرداخت نمايد . نظريه مشورتي شماره 905/7 مورخ 1/2/81 اداره حقوقي قوه قضائيه* مؤيد مراتب مزبور ميباشد .
*- ماده (31)- هرگاه محكوم عليه فوت يا محجور شود، عمليات اجرايي حسب مورد تا زمان معرفي ورثه، ولي، وصي، قيم محجور يا امين و مدير تركه متوقف ميگردد و قسمت اجرا، به محكوم له اخطار ميكند تا اشخاص مذكور را با ذكر نشاني و مشخصات كامل معرفي نمايد و اگر مالي توقيف نشده باشد، دادورز(مأمور اجرا) ميتواند به درخواست محكومله معادل محكوم به از تركه متوفا يا اموال محجور توقيف كند .
*- « چنانچه حكم بر محكوميت متهم به پرداخت ديه صادر شده و محكوم فوت نمايد، محكوم له يا محكوم لهم براي وصول ديه از ماترك متوفا يا عاقله و يا بيتالمال نياز به تقديم دادخواست ندارند. اجراي احكام براساس ماده (31) قانون اجراي احكام بايد ديه را به اشخاصي كه حكم ديه به نفع آنان صادر شده پرداخت نمايد . »
موسسه حقوقی عدل فردوسی با قبول کلیه دعاوی دادگستری از جمله کیفری ، حقوقی ، خانواده ، امور شهرداری ها ، دیوان عدالت اداری ، ثبتی ، ملکی و سایر دعاوی دادگستری پذیرای هموطنان می باشد.