مراحل مختلف اجرای رای
مراحل مختلف اجرای رای
پیروزی در یک دعوا و صدور رای قاضی شیرینی خاصی دارد اما بسیاری از کسانی که این شیرینی را چشیده‌اند می‌دانند که اجرای رایی که صادر شده خود خوان دیگری از هفت‌خوان رسیدگی قضایی است. به محض اینکه رای به شخصی که محکوم شده ابلاغ می‌شود او 10 روز فرصت دارد که آن را اجرا کند اما مگر می‌شود کسی که ماه‌ها و بلکه سال‌ها حق شما را نداده و شما را روانه راهروهای دادگاه کرده‌است به همین راحتی از عهده بدهی خودش برآید؟ بسیاری از اوقات این مهلت 10 روزه سپری می‌شود بدون آنکه قدمی از سوی محکومعلیه برای اجرای رای برداشته شود. اینجاست که شما باید کفش آهنی بپوشید و برای پیدا کردن مالی از وی برای اجرای رای دست بکار شوید.
مراحلی که برای اجرای رای باید از آن عبور کنید
یکی از مراحلی که برای اجرای رای باید از آن عبور کنید درخواست اجرای رای است. یعنی صرف اینکه شما یک دعوا را شروع کنید و با هزینه‌های بسیار به نتیجه برسانید برای دادگاه برای اجرای رای کافی نیست بلکه آنقدر صبر می‌کنند تا شما رسما از آنها درخواست کنید که این رای را اجرا کند. این درخواست خود را از دادگاه نخستین بخواهید یعنی دادگاهی که برای اولین بار و در مرحله نخستین به دعوای شما رسیدگی کرده است. بنابراین کسی که حکمی به نفع او صادر شده است برای اجرای آن باید به دادگاهی مراجعه کند که دادخواست اولیه را به آن دادگاه داده است و حکم نخستین از آن دادگاه صادر شده است. در حال حاضر بر طبق ماده 19 قانون اجرای احکام مدنی «اجراییه به وسیله قسمت اجراییه دادگاهی که آن را صادر کرده به موقع اجرا گذاشته می‌شود». بنابراین، هم دادگاه نخستین دستور صدور اجراییه را می‌دهد و هم عملیات اجراییه تحت نظر آن دادگاه دنبال و به موقع عمل می‌آید. دادگاه این پاسخ شما را در صورتی اجابت خواهدکرد که حکم قطعی صادر شده‌باشد. حکم قطعی حکمی است که از آن تجدیدنظرخواهی شده و رای دادگاه تجدیدنظر صادر شده‌است یا اینکه با سپری شدن مهلت تجدیدنظرخواهی و عدم استفاده از این حق قطعی شده باشد. این حکم باید به طرف شما ابلاغ شده باشد. با وجود این شرایط و به‌دنبال درخواست شما رای اجرا خواهد شد.
اجراییه در دو نسخه صادر می‌شود
مسیر اجرای رای را از زمانی که شما درخواست اجرای رای را تقدیم کردید پی می‌گیریم. بعد از اینکه درخواست صدور اجراییه را به دادگاه دادید، مدیر دفتر آن را با گزارش لازم تقدیم دادگاه می‌کند، رئیس دادگاه با توجه به درخواست و پیوست‌های آن، شرایط صدور اجراییه را بررسی می‌کند و اگر به این نتیجه برسد که این شرایط موجود است دستور صدور اجراییه را صادر خواهد کرد. مدیر دفتر دادگاه یا اجرا، اجراییه را روی برگ‌های مخصوصی به نام برگ اجراییه تنظیم می‌کند. تعداد برگ‌های اجرائیه مثل دادخواست به تعداد کسانی است که در دادگاه محکوم شده‌اند. اجراییه در دو نسخه صادر می‌شود یک نسخه از آن در پرونده دعوا و نسخه دیگر پس از ابلاغ به محکومعلیه در پرونده اجرایی بایگانی می‌شود و یک نسخه نیز در موقع ابلاغ به محکومعلیه داده می‌شود.در گام بعدی نوبت به پرداخت هزینه‌هایی می‌رسد که برای اجرای رای لازم است. بدین ترتیب با صدور اجراییه، پرداخت هزینه و تکمیل پرونده اجرایی همه چیز برای شروع عملیات اجرایی آماده می‌شود و به محض اینکه مهلت 10 روزه اجرای اختیاری رای تمام شد عملیات اجرایی آغاز می‌شود. شما که رای به نفعتان صادر شده است در این مدت میتوانید با راهنمایی دادورز و معرفی اموال منقول و غیرمنقول شرایط اجرای رای را فراهم کنید.
جبران خسارت‌ها نیازمند طرح دادخواست جداگانه‌ای است
در اجرای احکام مالی اگر موضوع حکم مال معینی باشد، مثلا فلان خودرو موضوع حکم دادگاه باشد در این صورت دادگاه آن را گرفته و به صاحب آن مسترد می‌کند. ممکن است خودرو در مدتی که در دست شخص محکوم بوده دچار نقایصی شده باشد. در چنین شرایطی شخصی که حکم به نفع او صادر شده است با مراجعه به محکومعلیه جبران خسارت‌های خود را تقاضا می‌کند. جبران این خسارت‌ها نیازمند طرح دادخواست جداگانه‌ای است. بنابراین اجرای احکام مالی پیچیدگی زیادی ندارد. اما حکم ممکن است گاهی غیرمالی باشد. مثلا ممکن است موضوع حکم طلاق باشد یا تخلیه ملکی مورد حکم قرار گیرد. در این صورت اجرای حکم بسته به مورد متفاوت خواهد بود. مثلا اگر هنگام تخلیه، ملک در تصرف شخصی غیر از محکومعلیه باشد دادورز باید بدون توجه به شخصیت متصرف آن را تخلیه کند. یا اینکه اگر در محلی که باید خلع‌ید شود مالی از اموال محکومعلیه یا شخص دیگری باشد و صاحب مال از بردن آن خودداری کند، دادورز صورت تفصیلی اموال مذکور را تهیه می‌کند.
منبع:http://ghanoondaily.ir/Default.aspx?NPN_Id=235&pageno=5